สุภาษิตไทย เกี่ยวกับ สุภาษิต (หน้าที่ 3)

อย่าเอามะพร้าวห้าวไปขายสวน
หมายถึง อย่าเอาสิ่งของหรืออะไรก็ตามแสดงต่อผู้ที่มีความรู้ความชำนาญในสิ่งนั้นเป็นที่ลือชาปรากฏอยู่แล้ว เพราะจะทำให้ดูเหมือนว่าตนเป็นคนโง่เขลา เบาปัญญา หรือเซ่อเซอะอะไรทำนองนั้น

อย่าเอาลูกเขามาเลี้ยง อย่าเอาเมี่ยงเขามาอม
หมายถึง อย่าเอาของคนอื่นมาชื่นชมยินดี

อย่าแกว่งเท้าหาเสี้ยน
หมายถึง อย่าหาเรื่องใส่ตัว การพูดหรือทำอะไรก้าวก่ายไปถึงผู้อื่นโดยมิบังควร ย่อมทำให้ตนได้รับความเดือดร้อนโดยไม่จำเป็น

อย่าไว้ใจทาง อย่าวางใจคน จะจนใจเอง
หมายถึง อย่าวางใจหรือไว้วางใจใครคนอื่นง่ายเกินไป จะเป็นเราที่เดือดร้อนในภายหลังได้

อย่าไว้ใจทางอย่าวางใจคนจะจนใจเอง
หมายถึง ไม่ควรไว้ใจใครมากเกินไปเพราะเขาอาจจะทำให้เราเดือดร้อนในภายหลังได้

อายครูไม่รู้วิชา อายภรรยาไม่มีบุตร
หมายถึง อายในสิ่งที่ไม่ควรอาย อันทำให้ไม่เกิดประโยชน์

เก็บหอมรอมริบ
หมายถึง เก็บรวบรวมไว้ทีละเล็กละน้อย

เก็บเบี้ยใต้ถุนร้าน
หมายถึง ถึงจะทำงานเล็กใหญ่ หรือค้าขายอะไรก็ตาม ก็พยายามค่อย ๆ ทำให้ดีขึ้นแม้เล็กน้อย ๆ เมื่อรวมกันและใช้เวลาก็จะทำให้การงานนั้นเห็นผลเป็นรูปเป็นร่างขึ้นมาได้

เก็บเบี้ยใต้ถุนร้าน
หมายถึง เก็บเล็กผสมน้อย, ทำอะไรที่ประกอบด้วยส่วนเล็กส่วนน้อย โน่นบ้างนี่บ้าง จนสำเร็จเป็นรูปเป็นร่างขึ้นมา

เก็บเล็กผสมน้อย
หมายถึง เก็บสะสมเงินทีละน้อย นานไปก็จะมีเยอะ

เก็บเล็กผสมน้อย
หมายถึง เก็บไว้ทีละเล็กละน้อย

เขียนด้วยมือลบด้วยตีน
หมายถึง ยกย่องแล้วกลับทำลายในภายหลัง

เขียนด้วยมือลบด้วยเท้า
หมายถึง ยกย่องแล้วกลับทำลายในภายหลัง

เข้าตามตรอก ออกตามประตู
หมายถึง ทำอะไรให้ถูกต้องตามขนบธรรมเนียมประเพณี

เข้าทางตรอกออกทางประตู
หมายถึง ทำตามธรรมเนียมในเรื่องการสู่ขอ ชายหนุ่มกับหญิงสาวที่ต่างก็ผูกสมัครรักใคร่กัน ต่างก็ให้เกียรติซึ่งกันและกัน เข้าตามตรอก ออกตามประตู ก็ว่า

เข้าพกเข้าห่อ
หมายถึง เอาไว้เป็นส่วนของตัว รู้จักเก็บไว้บ้าง รู้จักเก็บไม่ใช้สุรุ่ยสุร่าย

เข้าร่องเข้ารอย
หมายถึง ถูกต้องตามระเบียบแบบแผนที่วางไว้แต่เดิม เริ่มกลับเข้าที่เป็นเหมือนเดิมอย่างที่เคยเป็นมาอยู่แต่ก่อน

เข้าเถื่อนอย่าลืมพร้า
หมายถึง ให้รอบคอบ อย่าประมาท

เข้าเถื่อนอย่าลืมพร้า ได้หน้าอย่าลืมหลัง
หมายถึง อย่าประมาทต้องเตรียมให้พร้อม และให้มีสติกำหนดจดจำให้ดี

เข้าเมืองตาหลิ่ว ต้องหลิ่วตาตาม
หมายถึง ประพฤติให้ถูกต้องตามกาลเทศะ เมื่อไปอยู่ในพวกเขาแล้ว ก็ต้องประพฤติคล้อยตามเขา

เข้าเมืองตาหลิ่วต้องหลิ่วตาตาม
หมายถึง ประพฤติตัวเหมาะสมกับกาลเทศะ, ปรับตัวให้เข้ากับสถานที่ คน และสิ่งแวดล้อมที่ตัวเองอาศัยอยู่

เงยหน้าอ้าปาก
หมายถึง การมีฐานะที่ดีขึ้นกว่าเดิม ดูแลตัวเองได้ไม่เดือดร้อน มีฐานะที่พอทัดเทียมกับเพื่อนได้

เจ้าไม่มีศาล สมภารไม่มีวัด
หมายถึง ผู้ไม่มีที่อยู่เป็นหลักแหล่ง

เชื้อไม่ทิ้งแถว
หมายถึง เป็นไปตามเผ่าพันธุ์

เดินตามหลังผู้ใหญ่หมาไม่กัด
หมายถึง ประพฤติตามอย่างผู้ใหญ่ย่อมปลอดภัย

เด็ดบัวเหลือใย
หมายถึง ตัดกันยังไม่ขาด ลึกๆ ยังรู้สึกดีต่อกัน ตัดบัวยังเหลือใย ก็ว่า

เด็ดบัวไม่ไว้ใย
หมายถึง ตัดขาด,ตัดญาติขาดมิตรกันเด็ดขาด,มักใช้คู่กับเด็ดดอกไม่ไว้ขั้วเด็ดบัวไม่ไว้ใย

เนื้อไหนร้าย ให้ตัดทิ้งเสีย
หมายถึง สั่งสอนแล้วไม่ทำตัวให้ดีขึ้น ก็ปล่อยไปตามเรื่องราว

เป็นฝั่งเป็นฝา
หมายถึง มีหลักฐานมั่นคง

เพื่อนกินหาง่ายเพื่อนตายหายาก
หมายถึง เพื่อนกินเพื่อนเที่ยวหาง่าย แต่เพื่อนที่คอยช่วยเหลือยามลำบากนั้นหายาก

เมื่อเอยก็เมื่อนั้น
หมายถึง เมื่อไรก็ได้, พร้อมทุกเมื่อ

เรียนผูกต้องเรียนแก้
หมายถึง รู้วิธีทำก็ต้องรู้วิธีแก้ไข, สร้างปัญหาเองก็ต้องรู้จักแก้เอง

เรือล่มเมื่อจอดตาบอดเมื่อแก่
หมายถึง ทำอะไรต่ออะไรดีมาตลอด แต่พอเสร็จกลับไม่ได้ผลอะไร หรือมาล้มเหลวเมื่อปลายมือ หรือในตอนท้าย

เรือล่มเมื่อจอดตาบอดเมื่อแก่
หมายถึง คนที่ทำตนเป็นคนดีมาตลอด แต่มาเสียคนเมื่อแก่

เลือกที่รักมักที่ชัง
หมายถึง ลำเอียง

เวรย่อมระงับด้วยการไม่จองเวร
หมายถึง การให้อภัย คือการยุติความบาดหมางทั้งปวง ไม่จองเวรจองกรรมกัน เวรกรรมก็จะไม่เกิดขึ้นใหม่

เวลาและวารีไม่เคยคอยใคร
หมายถึง สิ่งต่าง ๆ หรือโอกาสต่าง ๆ จะไม่รอใคร

เสียกำแล้วได้กอบ
หมายถึง เสียน้อยไปก่อนแล้วจะได้มากในภายหลัง

เสียกำได้กอบ
หมายถึง เสียน้อยไปก่อนแล้วจะได้มากในภายหลัง

เสียน้อย เสียยาก เสียมาก เสียง่าย
หมายถึง เสียประโยชน์เพียงเล็กน้อยแต่ไม่ยอมเสีย ทำให้ต้องมาเสียมากในที่สุด

เสียน้อย เสียยาก เสียมาก เสียง่าย
หมายถึง เวลาจะต้องเสียเพียงเล็กน้อย ไม่อยากจะเสีย แต่พอถึงคราวต้องเสียมาก ๆ รับควักเงินให้ทันที

เอาลูกเขามาเลี้ยงเอาเมี่ยงเขามาอม
หมายถึง เอาลูกของคนอื่นมาเลี้ยงเป็นลูกเป็นภาระรับผิดชอบที่หวังผลตอบแทนแน่นอนไม่ได้

แผ่นดินไม่ไร้เท่าใบพุทรา
หมายถึง สิ่งที่ต้องการมักมีอยู่เสมอ

แพ้เป็นพระชนะเป็นมาร
หมายถึง การยอมแพ้ทำให้เรื่องสงบ การไม่ยอมแพ้ทำให้เรื่องไม่สงบ

โค่นกล้วยอย่าไว้หน่อ ฆ่าพ่ออย่าไว้ลูก
หมายถึง การกำจัดศัตรูนั้น ต้องกำจัดให้หมดสิ้นไปจริง ๆ ไม่ให้เหลือผู้สืบทอดหรือผู้ที่จะกลับมาเป็นศัตรูได้อีก ใช้กับการฆ่าและกับการหน้าที่การงาน

โลภนักมักลาภหาย
หมายถึง อยากได้ทีละมาก ๆ สุดท้ายไม่ได้อะไรเลย

โลภมาก ลาภหาย
หมายถึง อยากได้ทีละมาก ๆ สุดท้ายไม่ได้อะไรเลย

โลภโมโทสัน
หมายถึง อยากได้มาก ๆ เช่น อย่างหนึ่งทุจริตคิดร้ายผัว อีกอย่างมัวโลภโมโทสัน. (ขุนช้างขุนแผน).

ใจเขาใจเรา
หมายถึง การที่มีความเห็นอกเห็นใจผู้อื่น หากคิดที่จะทำอะไรสักอย่างกับผู้อื่น ให้นึกถึงความรู้สึกของเขา ถ้าเราเป็นเขาจะรู้สึกอย่างไร

ในน้ำมีปลาในนามีข้าว
หมายถึง ดินแดนที่มีความอุดมสมบูรณ์ ผู้คนไม่อดอยากปากแห้ง โดยเทียบได้กับในแหล่งน้ำทุกที่มีปลาให้จับเป็นอาหารและในนาก็มีข้าวอุดมสมบูรณ์

ให้ทุกข์แก่ท่าน ทุกข์นั้นถึงตัว
หมายถึง ทำทุกข์ให้แก่ผู้ใด เคราะห์กรรมที่ทำกับเขา อาจตกตามมาถึงตัวเองบ้าง

ไก่งามเพราะขน คนงามเพราะแต่ง
หมายถึง ความสวยงามเกิดขึ้นได้จากการปรุงแต่ง

ไปวัดไปวาได้
หมายถึง มีรูปร่างหน้าตาดีพอจะอวดเขาได้

ไฟในอย่านำออก ไฟนอกอย่านำเข้า
หมายถึง เรื่องราวไม่ดีภายในครอบครัว / องค์กร / หน่วยงาน ไม่ควรนำไปเล่าให้คนภายนอกฟัง และเรื่องราวไม่ดี คำนินทาว่าร้ายที่คนภายนอกพูดถึงคนภายในก็ไม่ควรนำมาเล่าให้ฟัง

ไม่มีมูลฝอยหมาไม่ขี้
หมายถึง ไม่มีเหตุย่อมไม่มีผล

ไม่มีมูลฝอยหมาไม่ขี้
หมายถึง ถ้าไม่มีอะไรเป็นเค้ามูลอยู่ ก็ย่อมไม่มีเรื่องเกิดขึ้น

ไม่เห็นน้ำ อย่าเพิ่งตัดกระบอก ไม่เห็นกระรอก อย่าเพิ่งโก่งหน้าไม้
หมายถึง อย่าด่วนทำอะไรล่วงหน้า โดยที่ยังไม่ทราบว่าจะมีอะไรเกิดขึ้นในภายหน้า จะเหนื่อยเปล่า

ไม่เห็นน้ำตัดกระบอก
หมายถึง การด่วนตัดสินหรือทำอะไรล่วงหน้าไปก่อน ทั้ง ๆ ที่ไม่รู้ว่าเหตุการณ์ข้างหน้าจะเกิดขึ้นจริงหรือไม่

ไม่เห็นน้ำตัดกระบอก ไม่เห็นกระรอกก่งหน้าไม้
หมายถึง ด่วนตัดสินใจทำอะไรเลยไป ทั้ง ๆ ที่ยังไม่ถึงเวลาอันควร

ไม่ได้ด้วยเล่ห์เอาด้วยกล
หมายถึง การพยายามทำทุกวิธีทางที่ต้องเอาชนะให้ได้ ถ้าวิธีแรกไม่สำเร็จ ก็จะหาวิธีต่อไปโดยไม่คำนึงว่าจะป็นสิ่งที่ดีหรือไม่ดี

ไม่ได้สิบ
หมายถึง (กลอน) ก. งงจนคิดอะไรไม่ออกหรือทำอะไรไม่ถูก เช่น ท้าวสามนต์เสียใจไม่ได้สิบ. (สังข์ทอง)

ไม้ลำเดียวยังต่างปล้อง พี่กับน้องยังต่างใจ
หมายถึง คือคนเรา นานาจิตตัง มีความเห็นไม่เหมือนกัน

ไม้ล้มข้ามได้ คนล้มอย่าเพิ่งข้าม
หมายถึง ไม้ล้มข้ามไปไม่มีอันตรายอะไร แต่คนที่เคยมีอำนาจวาสนา แล้วหมดอำนาจ อย่าไปซ้ำเติมเขา เพราะเขาอาจกลับมามีอำนาจอีกได้

ไม้อ่อนดัดง่าย ไม้แก่ดัดยาก
หมายถึง อบรมสั่งสอนเด็กให้ประพฤติดีได้ง่ายกว่าอบรมสั่งสอนผู้ใหญ่

ไม้อ่อนดัดง่าย ไม้แก่ดัดยาก
หมายถึง จะอบรมสั่งสอนอะไรก็ทำเสียตั้งแต่เด็ก เพราะอบรมสั่งสอนง่าย จะสอนให้เป็นอะไรก็ได้ ส่วนคนแก่นั้นสอนยาก