200 คำสุภาษิต ที่ใช้บ่อย ในชีวิตประจำวัน
คลังคำสุภาษิต รวบรวมสำนวนที่เป็นที่นิยม ทั้งหมด 200 สำนวน
คำสุภาษิต คือ คำในภาษาไทยที่เป็นการสร้างคำให้มีความหมายเชิงเปรียบเทียบอุปมาอุปมัย และเป็นเชิงสั่งสอนหรือให้ข้อคิด หรือตักเตือนไปในทางบวก โดยเน้นการให้ความหมายในแง่ดีเป็นหลัก
คำสุภาษิตหมวด ก - ข
- กงเกวียนกำเกวียน
หมายถึง เวรสนองเวร, กรรมสนองกรรม, เช่นทำแกเขาอย่างไร ตนหรือลูกหลานก็อาจจะถูกทำในทำนองเดียวกันอย่างนั้นบ้างเป็นกงกำกงเกวียน - กรวดน้ำคว่ำขัน
หมายถึง การตัดขาดไม่ขอเกี่ยวข้องด้วย เลิกไม่คบหาสมาคมกันต่อไป - กรุงศรีอยุธยาไม่สิ้นคนดี
หมายถึง เมื่อถึงคราวบ้านเมืองนั้น ๆ ถึงคราวยากลำบาก ก็ยังเหลือคนดีมีความสามารถมาช่วยกอบกู้สถานการณ์ช่วยเหลือให้ผ่านพ้นไปได้ - กลัวให้ถูกท่า กล้าให้ถูกที่ ดีให้ถูกทาง
หมายถึง ทำอะไรก็ต้องให้ถูกกาลเทศะ - ก่อแล้วต้องสาน
หมายถึง เริ่มอะไรแล้วต้องทําต่อให้เสร็จ - กันดีกว่าแก้
หมายถึง ป้องกันไม่ให้เกิดเหตุ - กำแพงมีหูประตูมีช่อง / กำแพงมีหูประตูมีตา
หมายถึง จะพูดอะไรต้องระวัง อาจมีคนรู้ได้ - กินข้าวร้อนนอนตื่นสาย
หมายถึง อยู่อย่างสะดวกสบายไม่ลำบาก อยู่ไปเฉย ๆ นอนตื่นสายไม่ทำอะไรก็มีอยู่มีกินมีใช้ - กินอยู่กับปากอยากอยู่กับท้อง
หมายถึง รู้ดีอยู่แล้วแสร้งทําเป็นไม่รู้ - เก็บเล็กผสมน้อย
หมายถึง เก็บไว้ทีละเล็กละน้อย - เก็บหอมรอมริบ
หมายถึง เก็บรวบรวมไว้ทีละเล็กละน้อย - ไก่งามเพราะขน คนงามเพราะแต่ง
หมายถึง ความสวยงามเกิดขึ้นได้จากการปรุงแต่ง - ขมเป็นยา
หมายถึง คำติมักเป็นประโยชน์ทำให้ได้คิด มักใช้เข้าคู่กับ หวานเป็นลม ว่า หวานเป็นลม ขมเป็นยา - เข้าตามตรอก ออกตามประตู
หมายถึง ทำอะไรให้ถูกต้องตามขนบธรรมเนียมประเพณี - เข้าเถื่อนอย่าลืมพร้า
หมายถึง ให้รอบคอบ อย่าประมาท - เข้าเถื่อนอย่าลืมพร้า ได้หน้าอย่าลืมหลัง
หมายถึง อย่าประมาทต้องเตรียมให้พร้อม และให้มีสติกำหนดจดจำให้ดี - เข้าทางตรอกออกทางประตู
หมายถึง ทําตามธรรมเนียมในเรื่องการสู่ขอ ชายหนุ่มกับหญิงสาวที่ต่างก็ผูกสมัครรักใคร่กัน ต่างก็ให้เกียรติซึ่งกันและกัน เข้าตามตรอก ออกตามประตู ก็ว่า - เข้าพกเข้าห่อ
หมายถึง เอาไว้เป็นส่วนของตัว รู้จักเก็บไว้บ้าง รู้จักเก็บไม่ใช้สุรุ่ยสุร่าย - เข้าเมืองตาหลิ่ว ต้องหลิ่วตาตาม
หมายถึง ประพฤติให้ถูกต้องตามกาลเทศะ เมื่อไปอยู่ในพวกเขาแล้ว ก็ต้องประพฤติคล้อยตามเขา - เข้าเมืองตาหลิ่วต้องหลิ่วตาตาม
หมายถึง ประพฤติตัวเหมาะสมกับกาลเทศะ, ปรับตัวให้เข้ากับสถานที่ คน และสิ่งแวดล้อมที่ตัวเองอาศัยอยู่ - เข้าร่องเข้ารอย
หมายถึง ถูกต้องตามระเบียบแบบแผนที่วางไว้แต่เดิม เริ่มกลับเข้าที่เป็นเหมือนเดิมอย่างที่เคยเป็นมาอยู่แต่ก่อน - เขียนด้วยมือลบด้วยตีน
หมายถึง ยกย่องแล้วกลับทําลายในภายหลัง - เขียนด้วยมือลบด้วยเท้า
หมายถึง ยกย่องแล้วกลับทําลายในภายหลัง
คำสุภาษิตหมวด ค - ซ
- คงเส้นคงวา
หมายถึง เสมอต้นเสมอปลาย - คนเดียวหัวหาย สองคนเพื่อนตาย สามคนกลับมาได้
หมายถึง ทำงานเป็นทีมจะให้สถานการณ์ที่ดีกว่า - คนละไม้คนละมือ
หมายถึง ต่างคนต่างช่วยกันทำ ทำด้วยความสามัคคีกัน อย่างตั้งใจช่วยเหลือเกื้อกูลกันทำงานเพื่อผลสำเร็จ - คนสามขามีปัญญาหาไว้ทัก ที่ไหนหลักแหลมคำจงจำเอา
หมายถึง ผู้เฒ่าผู้แก่หรือผู้สูงอายุนับว่าเป็นผู้ผ่านโลกมาก่อน ย่อมมีประสบการณ์มาก จะทำสิ่งใดจึงควรขอคำแนะนำ - คบคนดีมีศรีแก่ตัว คบคนชั่วอัปราชัย
หมายถึง การมีเพื่อนที่ดีหรือการคบคนดี ย่อมเป็นประโยชน์แก่ตัวเราเอง แต่ถ้าเรามีเพื่อนไม่ดีเรียกว่า คบคนชั่ว เพื่อนก็จะนำแต่ความชั่ว ความอัปราชัย ความพ่ายแพ้มาให้เรา - คบคนพาลพาลพาไปหาผิด คบบัณฑิตบัณฑิตพาไปหาผล
หมายถึง คบใครก็จะเป็นคนอย่างนั้น - คบคนให้ดูหน้าซื้อผ้าให้ดูเนื้อ
หมายถึง ก่อนคบค้าสมาคมกับใคร ดูที่มาที่ไปให้ดี ๆ - ความกตัญญูกตเวทีเป็นเครื่องหมายของคนดี
หมายถึง มีความสำนึกในความดีของสิ่งหรือบุคคลที่มีพระคุณต่อเรา - ความรู้ท่วมหัวเอาตัวไม่รอด
หมายถึง มีความรู้ แต่ไม่ใช้ความรู้ก็ไม่ได้ประโยชน์อะไร - คับที่อยู่ได้คับใจอยู่ยาก
หมายถึง ที่อยู่อาศัย แม้จะคับแคบเพียงใด ถ้ารู้จักทำให้ดี ก็น่าอยู่ แต่ถ้าหากมีความคับอกคับใจแล้ว แม้ที่จะกว้างขวางใหญ่โต ก็มิได้ทำให้สบายอกสบายใจเลย มีแต่จะรู้สึกอึดอัดใจแต่ถ่ายเดียว - คู่สร้างคู่สม
หมายถึง คู่ชีวิต - โค่นกล้วยอย่าไว้หน่อ ฆ่าพ่ออย่าไว้ลูก
หมายถึง การกำจัดศัตรูนั้น ต้องกำจัดให้หมดสิ้นไปจริง ๆ ไม่ให้เหลือผู้สืบทอดหรือผู้ที่จะกลับมาเป็นศัตรูได้อีก ใช้กับการฆ่าและกับการหน้าที่การงาน - ฆ้องดีถ้าไม่ตีก็ไม่ดัง
หมายถึง ผู้ที่มีคุณความดีในตัวนั้นถ้าไม่มีใครยกย่องชมเชยก็จะไม่มีใครเห็นความดีนั้น - ฆ่าควายก็ต้องไม่เสียดายพริก
หมายถึง ถ้าคิดจะทำงานใหญ่ทั้งที ก็ต้องไม่กลัวหมดเปลือง - ฆ่าควายอย่าเสียดายพริก
หมายถึง จะทำการใหญ่ ไม่ควรตะหนี่ หรือเค็มนะจ๊ะ - ฆ่าช้างจะเอางา คนเจรจาจะเอาถ้อยคำ
หมายถึง ที่เขาฆ่าช้างก็เพราะเขาหวังจะเอางาซึ่งมีราคาแพง เมื่อคนเราเจรจากัน ถ้อยคำหรือคำพูดถือเป็นเรื่องสำคัญมาก ควรจะเป็นคำพูดที่มีความจริงใจ เชื่อถือได้ - เงยหน้าอ้าปาก
หมายถึง การมีฐานะที่ดีขึ้นกว่าเดิม ดูแลตัวเองได้ไม่เดือดร้อน มีฐานะที่พอทัดเทียมกับเพื่อนได้ - จับให้มั่นคั้นให้ตาย
หมายถึง การจะจับผิดหรือเอาผิดกับใครต้องมีหลักฐานแน่ชัด - จำศีลเอาหน้า ภาวนาโกหก
หมายถึง แสร้งทำเป็นว่าถือศีลเคร่งครัด ชอบเจริญภาวนาเข้ากรรมฐาน ที่ลวงให้คนอื่นเข้าใจว่าตนเป็นมีศีลมีธรรม เขาจะได้เชื่อถือไว้วางใจ - เจ้าไม่มีศาล สมภารไม่มีวัด
หมายถึง ผู้ไม่มีที่อยู่เป็นหลักแหล่ง - ใจเขาใจเรา
หมายถึง การที่มีความเห็นอกเห็นใจผู้อื่น หากคิดที่จะทำอะไรสักอย่างกับผู้อื่น ให้นึกถึงความรู้สึกของเขา ถ้าเราเป็นเขาจะรู้สึกอย่างไร - ชั่วเจ็ดทีดีเจ็ดหน
หมายถึง ชีวิตคนเราเอาแน่นอนอะไรไม่ได้ เดี๋ยวรุ่งเรือง เดี๋ยวตกอับ ดังนั้นเมื่อถึงคราวตกอับ ก็อย่าเพิ่งท้อถอย หรือหมดอาลัยในชีวิต และเมื่อถึงคราวรุ่งเรือง มีอำนาจวาสนา ก็อย่าลืมตัว อย่าประมาท - ชั่วช่างชี ดีช่างสงฆ์
หมายถึง ใครจะเป็นอะไรก็ช่าง ไม่ควรถือเอาเป็นธุระ - ช้า ๆ ได้พร้าเล่มงาม
หมายถึง ค่อย ๆ คิดค่อย ๆ ทําแล้วจะสําเร็จผล - ช้า ๆ ได้พร้าสองเล่มงาม
หมายถึง ค่อย ๆ คิดค่อย ๆ ทําแล้วจะสําเร็จผล - ช้า ๆ ได้พร้าสองเล่มงาม ด่วนได้สามผลามมักพลิกแพลง
หมายถึง จะทำอะไรก็ทำอย่างมีสติ รอบคอบ แม้จะช้าไปบ้างก็ได้ผลดี แต่ถ้าทำอย่างรีบร้อน ไม่พินิจพิเคราะห์ให้ดีก่อน อาจผิดพลาดเสียหายได้ง่าย - ช้างสาร งูเห่า ข้าเก่า เมียรัก อย่าได้ไว้วางใจ
หมายถึง บุคคลที่ใกล้ชิด ย่อมรู้เรื่องราวและความลับของเราหมด บุคคลประเภทนี้ ถ้ากลับกลายเป็นศัตรูแล้วจะเป็นศัตรูที่ร้ายที่สุด ดังนั้นจึงไม่ควรไว้วางใจจนเกินไป - ชาติเสือต้องไว้ลาย ชาติชายต้องไว้ชื่อ
หมายถึง ลูกผู้ชายที่ชื่อว่าตนมีความเก่งกล้าสามารถ จะต้องสำแดงวิชาความรู้และความสามารถให้ลือชาปรากฏแก่คนทั่วไป - ชายหาบหญิงคอน
หมายถึง สามีภรรยาต่างช่วยกันทำมาหากิน - ชี้นกเป็นนกชี้ไม้เป็นไม้
หมายถึง ไม่ว่าผู้มีอํานาจจะว่าอย่างใด ผู้น้อยก็ต้องคล้อยตามไปอย่างนั้นเพราะกลัวหรือประจบ - เชื้อไม่ทิ้งแถว
หมายถึง เป็นไปตามเผ่าพันธุ์ - ซื้อควายหน้านา ซื้อผ้าหน้าตรุษ
หมายถึง ซื้อของไม่คำนึงถึงกาลเวลาย่อมได้ของแพง (Demand สูง Supply ต่ำ) - ซื้อร่มหน้าฝน
หมายถึง ซื้อของโดยไม่วางแผนล่วงหน้ามัก ได้ราคาแพงเพราะของนั้นเป็นที่จำเป็นต้องใช้ ในตอนนั้น ทำให้มีโอกาศโดนกดราคา ไม่สามารถต่อรองได้มากนัก หรือราคาเกินจริง
คำสุภาษิตหมวด ด - ธ
- ดักลอบต้องหมั่นกู้ เจ้าชู้ต้องหมั่นเกี้ยว
หมายถึง รู้จักเอาใจใส่ ขยันหมั่นเพียรในสิ่งที่ทำ แล้วความสำเร็จจะตามมา - ดูช้างให้ดูหน้าหนาว ดูสาวให้ดูหน้าร้อน
หมายถึง หน้าหนาวช้างจะตกมัน จะเห็นความห้าวหาญดุดัน พอหน้าร้อนอากาศอ้าว ผู้หญิงก็ใช้ผ้าน้อยชิ้น หรือผ้าบาง ๆ ทำให้มองเห็นรูปร่างทรวดทรงและผิวพรรณของผู้หญิง - ดูช้างให้ดูหาง ดูนางให้ดูแม่
หมายถึง ให้รู้จักพิจารณาลักษณะบุคคลหรือผู้หญิงที่จะเลือกเป็นคู่ครอง - ดูวัวให้ดูหาง ดูนางให้ดูแม่ ถ้าจะดูให้แน่ต้องดูถึงย่าถึงยาย
หมายถึง วัวที่มีลักษณะดีนั้นให้ดูที่หาง การที่จะเลือกผู้หญิงมาเป็นคู่ครอง ต้องดูไปจนถึงแม่ด้วย เพราะลูกกับแม่ก็มักจะมีลักษณะนิสัยคล้ายคลึงกัน - เด็ดบัวไม่ไว้ใย
หมายถึง ตัดขาด,ตัดญาติขาดมิตรกันเด็ดขาด,มักใช้คู่กับเด็ดดอกไม่ไว้ขั้วเด็ดบัวไม่ไว้ใย - เด็ดบัวเหลือใย
หมายถึง ตัดกันยังไม่ขาด ลึกๆ ยังรู้สึกดีต่อกัน ตัดบัวยังเหลือใย ก็ว่า - เดินตามหลังผู้ใหญ่หมาไม่กัด
หมายถึง ประพฤติตามอย่างผู้ใหญ่ย่อมปลอดภัย - ต้นคดปลายตรง
หมายถึง คนชั่วที่กลับตัวเป็นคนดี - ต้นร้าย ปลายดี
หมายถึง ตอนแรกประพฤติตัวไม่ดี แต่ภายหลังกลับสํานึกตัวได้แล้วประพฤติดีตลอดไป ตอนต้นไม่ดีไปดีเอาตอนหลัง โบราณท่านจึงกล่าวไว้ว่า ต้นร้าย แต่ ปลายดี - ตนแลเป็นที่พึ่งแห่งตน
หมายถึง การกระทำการใด ๆ ที่ต้องพยายามด้วยตนเองก่อน โดยยังไม่ขอความช่วยเหลือจากผู้อื่นในขั้นต้น - ตบมือข้างเดียวไม่ดัง
หมายถึง ทำอะไรฝ่ายเดียวไม่เกิดผล - ตักน้ำใส่กะโหลกชะโงกดูเงา
หมายถึง ให้รู้จักเจียมเนื้อเจียมตัวไว้บ้าง - ตักบาตรอย่าถามพระ
หมายถึง จะให้อะไรแก่ใคร เมื่อทราบว่าเขาเต็มใจรับอยู่แล้ว ก็ไม่ต้องถามว่าจะเอาไหม - ตัดบัวยังเหลือใย
หมายถึง ตัดกันยังไม่ขาด ลึกๆ ยังรู้สึกดีต่อกัน - ตัดไฟแต่ต้นลม
หมายถึง ตัดต้นเหตุเพื่อไม่ให้เหตุการณ์ลุกลามต่อไป - ตัดไฟแต่หัวลม
หมายถึง ตัดต้นเหตุเพื่อไม่ให้เหตุการณ์ลุกลามต่อไป - ตามใจปากจะลำบากท้อง
หมายถึง เห็นแก่กินมักจะเดือดร้อน กินอะไรหรือทำอะไรตามใจตัวเอง อาจทำให้ลำบากในภายหลังได้ - ตามใจปากมากหนี้
หมายถึง เห็นแก่กินย่อมสิ้นเปลืองมาก - ตำน้ำพริกละลายแม่น้ำ
หมายถึง ลงทุนไปโดยได้ผลประโยชน์ไม่คุ้มทุน, ใช้จ่ายทรัพย์ในทางที่ไม่เกิดประโยชน์, เสียทรัพย์จำนวนมากไปโดยไม่ได้ประโยชน์อะไร - ตึงนักมักขาด
หมายถึง หากไม่รู้จักผ่อนผัน ท้ายสุดก็จะเป็นแตกหักกัน - ตื่นก่อนนอนทีหลัง
หมายถึง เป็นสำนวน สุภาษิตสอนหญิง ให้มีค่านิยม ตื่นนอนก่อนสามี แต่เข้านอนทีหลังสามี เพื่อใช้เวลาทำงานบ้านงานเรือน ปรนนิบัติสามี - ตื่นก่อนนอนหลัง
หมายถึง เป็นสำนวน สุภาษิตสอนหญิง ให้มีค่านิยม ตื่นนอนก่อนสามี แต่เข้านอนทีหลังสามี เพื่อใช้เวลาทำงานบ้านงานเรือน ปรนนิบัติสามี - ตื่นแต่ดึก สึกแต่หนุ่ม
หมายถึง เร่งรัดเกินไปในเวลาที่ยังไม่เหมาะสม - ถลำร่องชักง่าย ถลำใจชักยาก
หมายถึง การพลาดถลำตกลงไปในร่องพื้นยังสามารถชักเท้ากับขึ้นมาได้ แต่ถ้าถลำใจหลงรักมาก ๆ เข้าจะถอนออกได้ยาก - ถ้าไม่มีไฟ ที่ไหนจะมีควัน
หมายถึง เมื่อมีผลออกมา มันต้องมีเหตุแน่ ๆ - ถี่ลอดตาช้าง ห่างลอดตาเล็น
หมายถึง ทำอะไรดูเหมือนจะละเอียดถี่ถ้วนดี แต่ความจริงแล้วไม่รอบคอบ หรือบางทีก็ดูเหมือนจะใช้สอยอย่างกระเหม็ดกระแหม่ในบางเรื่องแต่อีกเรื่องหนึ่งกลับสุรุ่ยสุร่าย - ทำดีได้ดีทำชั่วได้ชั่ว
หมายถึง คนเราทำอย่างไรก็จะได้อย่างนั้น - ทำดีแต่อย่าเด่น
หมายถึง หากกระทำการใดให้เด่นดังหรือกลายเป็นที่สนใจของประชาคม จักเป็นการนำโชคร้ายมาสู่ตนเพราะมนุษย์มักอิจฉาริษยาหรือไม่ชอบเห็นคนอื่นเด่นเกินตน - ทำนาออมกล้า ทำปลาออมเกลือ
หมายถึง ทำการสิ่งใด ถ้ากลัวหมดเปลืองย่อมไม่ได้ผล - ธรรมย่อมรักษาผู้ประพฤติธรรม
หมายถึง ประพฤติอย่างไร ธรรมะจึงจะตามรักษาผู้นั้นได้
คำสุภาษิตหมวด น - ฝ
- นกน้อยทำรังแต่พอตัว
หมายถึง เป็นผู้น้อยทำอะไรต้องดูให้พอสมควรกับฐานะของตนเช่นมีเงินไม่มากนักก็สร้างบ้านพอประมาณมิใช่สร้างใหญ่โตเพิ่มภาระหนี้สินให้ครอบครัว - นอนสูงให้นอนคว่ำ นอนต่ำให้นอนหงาย
หมายถึง เมื่อนอนในที่สูง ถ้านอนคว่ำ อะไรผ่านไปผ่านมาข้างล่างก็มองเห็นหมด และเมื่อนอนในที่ต่ำ ถ้านอนหงาย อะไรผ่านไปผ่านมาข้างบนก็มองเห็นหมด - นํ้าขึ้นให้รีบตัก
หมายถึง มีโอกาสดีควรรีบทํา - น้ำขึ้นให้รีบตัก
หมายถึง เมื่อเวลามีบุญมีวาสนา อย่างจะทำความดีอะไรก็รีบทำ ๆ เสีย - น้ำขุ่นไว้ใน น้ำใสไว้นอก
หมายถึง แม้จะไม่พอใจก็ยังแสดงสีหน้ายิ้มแย้ม - น้ำเชี่ยว อย่าขวางเรือ
หมายถึง เมื่อมีเหตุการณ์รุนแรงอะไรเกิดขึ้น ก็อย่าไปขัดขวาง จะได้รับอันตราย - น้ำเชี่ยวอย่าขวางเรือ
หมายถึง อย่าขวางผู้ที่มีอำนาจหรือผู้ที่กำลังโกรธจัด - น้ำพึ่งเรือเสือพึ่งป่าอัชฌาสัย
หมายถึง เมื่ออยู่ในสังคมเดียวกันก็ย่อมต้องพึ่งพาอาศัยกันเป็นธรรมดา - น้ำลึกหยั่งได้ น้ำใจหยั่งยาก
หมายถึง น้ำลึกเป็นเรื่องรูปธรรม เราหาวัตถุมาวัดได้ แต่น้ำใจเป็นเรื่องนามธรรม ไม่มีเครื่องวัด - นินทากาเลเหมือนเทน้ำ
หมายถึง การติฉินนินทานั้นเป็นเรื่องธรรมดาที่ทุกคนต้องเจอ - เนื้อไหนร้าย ให้ตัดทิ้งเสีย
หมายถึง สั่งสอนแล้วไม่ทำตัวให้ดีขึ้น ก็ปล่อยไปตามเรื่องราว - ในน้ำมีปลาในนามีข้าว
หมายถึง ดินแดนที่มีความอุดมสมบูรณ์ ผู้คนไม่อดอยากปากแห้ง โดยเทียบได้กับในแหล่งน้ำทุกที่มีปลาให้จับเป็นอาหารและในนาก็มีข้าวอุดมสมบูรณ์ - บัวไม่ให้ช้ำน้ำไม่ให้ขุ่น
หมายถึง รู้จักผ่อนปรนเข้าหากัน มิให้กระทบกระเทือนใจกัน - บ้านเมืองมีขื่อมีแป
หมายถึง บ้านเมืองหรือประเทศย่อมมีกฎหมายคุ้มครอง - บุญมา ปัญญาช่วย ที่ป่วยก็หาย ที่หน่ายก็รัก
หมายถึง เวลาที่โชคดี อะไร ๆ ก็มีผลปรากฎที่ดีไปทุกอย่าง - บุญมาวาสนาส่ง
หมายถึง เมื่อมีบุญ อํานาจวาสนาก็มาเอง, บุญมาวาสนาช่วย ก็ว่า. - ปล่อยนกปล่อยปลา
หมายถึง ทําให้หลุดออกมาด้วยคาถาอาคม เช่น สะเดาะโซ่ตรวน สะเดาะกุญแจ; ทำให้หมดสิ้นไปหรือเบาบางลง เช่น ทำบุญสะเดาะเคราะห์ ปล่อยนกปล่อยปลาสะเดาะเคราะห์. - ปล่อยเสือเข้าป่า ปล่อยปลาลงน้ำ
หมายถึง ปล่อยศัตรูสำคัญหรือโจรผู้ร้าย ที่ตกอยู่ในอำนาจให้พ้นไปนั้น จะทำให้เขากลับมีกำลังและอาจกลับเข้ามาก่อความเดือดร้อนได้อีก - ปลูกเรือนต้องตามใจผู้อยู่ ผูกอู่ต้องตามใจผู้นอน
หมายถึง จะทำอะไรก็ต้องตามใจผู้ที่จะได้รับผล - ปลูกเรือนตามใจผู้อยู่ปลูกอู่ตามใจผู้นอน
หมายถึง การกระทำการใดให้ใครต้องถามความต้องการหรือความสมัครใจของผู้ที่จะได้รับผลประโยชน์หรือผลกระทบโดยตรง - ปากเป็นเอก เลขเป็นโท หนังสือเป็นตรี ชั่วดีเป็นตรา
หมายถึง คนพูดเก่งพูดเป็นมีแต้มต่อกว่าความรู้เพียงอย่างเดียว - ปากเป็นเอกเลขเป็นโท
หมายถึง การพูดจาสำคัญกว่าวิชาหนังสือ - ปากไม่สิ้นกลิ่นน้ำนม
หมายถึง ยังเป็นเหมือนเด็กไม่มีความคิด - ปิดทองหลังพระ
หมายถึง ทำความดีแต่ไม่ได้รับการยกย่องเพราะไม่มีใครเห็นคุณค่า - เป็นฝั่งเป็นฝา
หมายถึง มีหลักฐานมั่นคง - ไปวัดไปวาได้
หมายถึง มีรูปร่างหน้าตาดีพอจะอวดเขาได้ - ผ่อนสั้นผ่อนยาว
หมายถึง ประนีประนอมกัน, อะลุ่มอล่วยกัน - ผ่อนหนักผ่อนเบา
หมายถึง ประนีประนอม, อะลุ่มอล่วย, อะลุ้มอล่วย - ผิดเป็นครู
หมายถึง ผิดแล้วจำไว้จะได้ไม่ทำอีก - ผู้ดีเดินตรอกขี้ครอกเดินถนน
หมายถึง คนดีคอยปิดบังไม่แสดงตัวแต่คนชั่วกลับแสดงออกอย่างเปิดเผย - แผ่นดินไม่ไร้เท่าใบพุทรา
หมายถึง สิ่งที่ต้องการมักมีอยู่เสมอ - ฝนทั่งให้เป็นเข็ม
หมายถึง เพียรพยายามสุดความสามารถจนกว่าจะสำเร็จผล
คำสุภาษิตหมวด พ - ม
- พอลืมตาอ้าปาก
หมายถึง พอมีพอกิน - พูดดีเป็นเงินเป็นทอง
หมายถึง พูดดีย่อมเกิดประโยชน์กับตน - พูดไปสองไพเบี้ยนิ่งเสียตำลึงทอง
หมายถึง คำพูดบางครั้งหากพูดออกไปอาจจะก่อให้เกิดผลเสียต่อตนเองหรือคนรอบข้าง หากอยู่เฉย ๆ ไม่พูดอะไรออกไปยังจะก่อเกิดผลลัพธ์ที่ดีกว่า - เพื่อนกินหาง่ายเพื่อนตายหายาก
หมายถึง เพื่อนกินเพื่อนเที่ยวหาง่าย แต่เพื่อนที่คอยช่วยเหลือยามลำบากนั้นหายาก - แพ้เป็นพระชนะเป็นมาร
หมายถึง การยอมแพ้ทําให้เรื่องสงบ การไม่ยอมแพ้ทําให้เรื่องไม่สงบ - ฟังความข้างเดียว
หมายถึง เชื่อถือแต่ฝ่ายเดียวโดยไม่ฟังความอีกฝ่ายหนึ่ง - ฟังหูไว้หู
หมายถึง การรับฟังเรื่องราวต่าง ๆ แต่ไม่เชื่อทั้งหมดในทันที แต่รับฟังไว้ก่อนแล้วจึงพิจารณาในภายหลังว่าสิ่งนั้นเชื่อถือได้หรือไม่ - ไฟในอย่านำออก ไฟนอกอย่านำเข้า
หมายถึง เรื่องราวไม่ดีภายในครอบครัว / องค์กร / หน่วยงาน ไม่ควรนำไปเล่าให้คนภายนอกฟัง และเรื่องราวไม่ดี คำนินทาว่าร้ายที่คนภายนอกพูดถึงคนภายในก็ไม่ควรนำมาเล่าให้ฟัง - มีเงินเขานับว่าเป็นน้อง มีทองเขานับว่าเป็นพี่
หมายถึง เมื่อมั่งมีเงินมีทองแล้ว ใคร ๆ ก็ประจบอยากเข้ามาเป็นญาติพี่น้องด้วย - มีเงินมีทองเจรจาได้ มีไม้มีไร่ปลูกเรือนงาม
หมายถึง ถ้ามีเงินมีทองแล้วจะพูดอะไรก็มักจะสำเร็จ ถ้ามีไม้มีที่แล้ว ก็ย่อมปลูกเรือนได้สวยงาม - เมื่อเอยก็เมื่อนั้น
หมายถึง เมื่อไรก็ได้, พร้อมทุกเมื่อ - ไม่ได้ด้วยเล่ห์เอาด้วยกล
หมายถึง การพยายามทำทุกวิธีทางที่ต้องเอาชนะให้ได้ ถ้าวิธีแรกไม่สำเร็จ ก็จะหาวิธีต่อไปโดยไม่คำนึงว่าจะป็นสิ่งที่ดีหรือไม่ดี - ไม่ได้สิบ
หมายถึง (กลอน) ก. งงจนคิดอะไรไม่ออกหรือทําอะไรไม่ถูก เช่น ท้าวสามนต์เสียใจไม่ได้สิบ. (สังข์ทอง) - ไม่มีมูลฝอยหมาไม่ขี้
หมายถึง ถ้าไม่มีอะไรเป็นเค้ามูลอยู่ ก็ย่อมไม่มีเรื่องเกิดขึ้น - ไม้ล้มข้ามได้ คนล้มอย่าเพิ่งข้าม
หมายถึง ไม้ล้มข้ามไปไม่มีอันตรายอะไร แต่คนที่เคยมีอำนาจวาสนา แล้วหมดอำนาจ อย่าไปซ้ำเติมเขา เพราะเขาอาจกลับมามีอำนาจอีกได้ - ไม่เห็นน้ำ อย่าเพิ่งตัดกระบอก ไม่เห็นกระรอก อย่าเพิ่งโก่งหน้าไม้
หมายถึง อย่าด่วนทำอะไรล่วงหน้า โดยที่ยังไม่ทราบว่าจะมีอะไรเกิดขึ้นในภายหน้า จะเหนื่อยเปล่า - ไม่เห็นน้ำตัดกระบอก
หมายถึง การด่วนตัดสินหรือทำอะไรล่วงหน้าไปก่อน ทั้ง ๆ ที่ไม่รู้ว่าเหตุการณ์ข้างหน้าจะเกิดขึ้นจริงหรือไม่ - ไม่เห็นน้ำตัดกระบอก ไม่เห็นกระรอกก่งหน้าไม้
หมายถึง ด่วนตัดสินใจทำอะไรเลยไป ทั้ง ๆ ที่ยังไม่ถึงเวลาอันควร - ไม้อ่อนดัดง่าย ไม้แก่ดัดยาก
หมายถึง จะอบรมสั่งสอนอะไรก็ทำเสียตั้งแต่เด็ก เพราะอบรมสั่งสอนง่าย จะสอนให้เป็นอะไรก็ได้ ส่วนคนแก่นั้นสอนยาก
คำสุภาษิตหมวด ร - ส
- รกคนดีกว่ารกหญ้า
หมายถึง เลี้ยงคนไว้ยังใช้งานได้ - รวมกันเราอยู่แยกกันเราตาย
หมายถึง ร่วมกันทำงานย่อมประสบความสำเร็จได้ แต่ทางตรงกันข้าม ถ้าแยกกันทำไม่รวมใจกัน งานอาจจะไม่ประสบความสำเร็จเอาได้ - รวมกันเราอยู่แยกหมู่เราตาย
หมายถึง ร่วมกันทำงานย่อมประสบความสำเร็จได้ แต่ทางตรงกันข้าม ถ้าแยกกันทำไม่รวมใจกัน งานอาจจะไม่ประสบความสำเร็จเอาได้ - รักดีหามจั่วรักชั่วหามเสา
หมายถึง ใฝ่ดีจะมีความสุขความเจริญ ใฝ่ชั่วจะได้รับความลําบาก - รักยาวให้บั่น รักสั้นให้ต่อ
หมายถึง รักจะคบกันนาน ๆ ให้ตัดความคิดอาฆาตพยาบาทออกไป รักจะอยู่สั้น ๆ ให้คิดอาฆาต - รักวัวให้ผูกรักลูกให้ตี
หมายถึง วัวถ้าไม่ผูกไว้ ก็อาจหายได้ ถ้าลูกดื้อ พ่อแม่ก็ต้องดุต้องตีบ้าง - รู้มากยากนาน
หมายถึง รู้มากเกินไปจนทําให้ยุ่งยากใจ, มักพูดเข้าคู่กับ รู้น้อยพลอยรําคาญ เป็น รู้มากยากนาน รู้น้อยพลอยรําคาญ - รู้รักษาตัวรอดเป็นยอดดี
หมายถึง คือการสามารถเอาตัวรอดในจังหวะ สถาการณ์ที่ลำบากหรือเข้าขั้นวิกฤติได้ หรือหลบหลีกจากอันตรายมาได้อย่างปลอดภัยไม่ได้รับผลอันใดจากสิ่งต่างๆ ได้โดยไม่เป็นอะไรหรือได้รับผลกระทบมากมาย - รู้ไว้ใช่ว่าใส่บ่าแบกหาม
หมายถึง การศึกษาหาความรู้ไว้ ยิ่งมากยิ่งดี เพราะการมีความรู้มาก ไม่เหมือนการแบกข้าวแบกของ ซึ่งจะรู้สึกว่าหนักบ่า - รู้สิ่งใดไม่สู้รู้วิชา รู้รักษาตัวรอดเป็นยอดดี
หมายถึง ความรู้จะสามารถช่วยให้เราสามารถรักษาตัวเองให้รอดได้และเป็นสิ่งมีค่าที่จะติดตัวเราไปทุกที่มากกว่าทรัพย์สินสิ่งของใดๆ - รู้หลบเป็นปีกรู้หลีกเป็นหาง
หมายถึง รู้จักเอาตัวรอดหรือปรับตัวให้เข้ากับเหตุการณ์ - เรียนผูกต้องเรียนแก้
หมายถึง รู้วิธีทำก็ต้องรู้วิธีแก้ไข, สร้างปัญหาเองก็ต้องรู้จักแก้เอง - ลมไม่พัด ใบไม้ไม่ไหว
หมายถึง ไม่มีอะไรเป็นเค้ามูลมาก่อนแล้ว ก็คงไม่มีเรื่องมีราวเกิดขึ้นเป็นแน่ - ลืมตาอ้าปาก
หมายถึง มีฐานะดีขึ้นกว่าเดิมจนพอทัดเทียมกับผู้อื่น - ลูกไม้หล่นไม่ไกลต้น
หมายถึง ลูกย่อมไม่ต่างกับพ่อแม่มากนัก - ลูกรักอยู่หลังลูกชังอยู่หน้า
หมายถึง รักลูกไม่เท่ากัน - เลือกที่รักมักที่ชัง
หมายถึง ลําเอียง - โลภมาก ลาภหาย
หมายถึง อยากได้ทีละมาก ๆ สุดท้ายไม่ได้อะไรเลย - โลภโมโทสัน
หมายถึง อยากได้มาก ๆ เช่น อย่างหนึ่งทุจริตคิดร้ายผัว อีกอย่างมัวโลภโมโทสัน. (ขุนช้างขุนแผน). - วัวใครก็เข้าคอกคนนั้น
หมายถึง ส่วนของใครก็เป็นของคนนั้น ไม่ก้าวก่ายหรือก้ำเกินในผลประโยชน์ของกันและกัน - เวรย่อมระงับด้วยการไม่จองเวร
หมายถึง การให้อภัย คือการยุติความบาดหมางทั้งปวง ไม่จองเวรจองกรรมกัน เวรกรรมก็จะไม่เกิดขึ้นใหม่ - เวลาและวารีไม่เคยคอยใคร
หมายถึง สิ่งต่าง ๆ หรือโอกาสต่าง ๆ จะไม่รอใคร - ศิษย์มีครู
หมายถึง คนเก่งที่มีครูเก่ง - สวรรค์อยู่ในอก นรกอยู่ในใจ
หมายถึง ความสุขที่เกิดจาการทำดี ทำชั่ว อยู่ที่ใจทั้งนั้น - สองหัวดีกว่าหัวเดียว
หมายถึง ร่วมกันคิด ร่วมกันปรึกษา - สอนเด็ก สอนง่าย สอนผู้ใหญ่ สอนยาก
หมายถึง จะอบรมสั่งสอนอะไรก็ทำเสียตั้งแต่เด็ก เพราะอบรมสั่งสอนง่าย จะสอนให้เป็นอะไรก็ได้ ส่วนคนแก่นั้นสอนยาก - สิบคนเกื้อไม่เท่าเนื้อไข
หมายถึง หลายสิบคนช่วยเหลือมีบุญคุณ ก็ไม่เท่าญาติพี่น้อง เปรียบเหมือนเลือดข้นกว่าน้ำ - สิบปากว่าไม่เท่าตาเห็น
หมายถึง การบอกเล่าบอกต่อผ่านคนมามากๆ ก็ไม่เท่ากับเราได้เห็นด้วยตาตนเอง อย่าเพิ่งไปเชื่อสิ่งที่คนบอกต่อ ๆ กันมา จะจริงหรือไม่ต้องไปสัมผัสไปเห็นด้วยตัวเอง - สี่ตีนยังรู้พลาด นักปราชญ์ยังรู้พลั้ง
หมายถึง คนเราแม้จะมีความรู้สูงอย่างนักปราชญ์ ก็อาจผิดพลาดได้เหมือนกัน ทุกคนจึงไม่ควรประมาท - สี่เท้ายังรู้พลาดนักปราชญ์ยังรู้พลั้ง
หมายถึง คนเราแม้จะมีความรู้สูงอย่างนักปราชญ์ ก็อาจผิดพลาดได้เหมือนกัน ทุกคนจึงไม่ควรประมาท แม้สัตว์สี่เท้าเช่น วัวควายซึ่งมีสี่เท้าก็ยังอาจก้าวพลาดถึงล้มลงได้ - สุกเอาเผากิน
หมายถึง อาการที่ทำอย่างเร่งรีบไม่ใส่ใจ, อาการที่ทำลวก ๆ พอให้เสร็จ - สูงนักมักโค่น
หมายถึง โดดเด่นเกินไป มักมีภัยแก่ตนเอง - เสียกำได้กอบ
หมายถึง เสียน้อยไปก่อนแล้วจะได้มากในภายหลัง - เสียน้อย เสียยาก เสียมาก เสียง่าย
หมายถึง เวลาจะต้องเสียเพียงเล็กน้อย ไม่อยากจะเสีย แต่พอถึงคราวต้องเสียมาก ๆ รับควักเงินให้ทันที
คำสุภาษิตหมวด ห - อ
- หญิงสามผัว ชายสามโบสถ์
หมายถึง แสดงว่ามีจิตใจรวนเร คบเป็นเพื่อนตายไม่ได้ เพราะเมื่อถึงคราวคับขัน อาจปลีกตัวหนีเอาตัวรอดไปตามลำพังได้ - หญิงสามผัว ชายสามโบสถ์ อย่าได้คบ
หมายถึง แสดงว่ามีจิตใจรวนเร คบเป็นเพื่อนตายไม่ได้ เพราะเมื่อถึงคราวคับขัน อาจปลีกตัวหนีเอาตัวรอดไปตามลำพังได้ - หนักเอาเบาสู้
หมายถึง ขยันขันแข็งไม่เกี่ยงงาน - หน้าต่างมีหู ประตูมีช่อง
หมายถึง ความลับรักษาได้ยาก - หนามยอกเอาหนามบ่ง
หมายถึง ตอบโต้ หรือแก้ด้วยวิธีการทำนองเดียวกัน - หนามแหลมไม่มีคนเสี้ยม
หมายถึง คนที่มีพรสวรรค์ สติปัญญาดี มีความสามารถสูง อาจจะเชี่ยวชาญด้านใดด้านหนึ่งโดยไม่มีผู้สอนเลยก็เป็นได้ หรือหมายถึงคนที่มาจากตระกูลที่ดี ตัวบุคคลนั้นก็จะมีแนวโน้มที่ดีไปด้วย - หยิกเล็บเจ็บเนื้อ
หมายถึง ทำผู้ใกล้ชิดก็ย่อมส่งผลกระทบถึงตัวผู้ทำ หรือพรรคพวกด้วย - หว่านพืชหวังผล
หมายถึง ให้ผลประโยชน์แก่ผู้อื่นเพื่อหวังผลตอบแทน - ให้ทุกข์แก่ท่าน ทุกข์นั้นถึงตัว
หมายถึง ทำทุกข์ให้แก่ผู้ใด เคราะห์กรรมที่ทำกับเขา อาจตกตามมาถึงตัวเองบ้าง - อดเปรี้ยวไว้กินหวาน
หมายถึง ให้มีความอดทน อดใจรอผลข้างหน้าที่จะดีกว่า - อย่าแกว่งเท้าหาเสี้ยน
หมายถึง อย่าหาเรื่องใส่ตัว การพูดหรือทำอะไรก้าวก่ายไปถึงผู้อื่นโดยมิบังควร ย่อมทำให้ตนได้รับความเดือดร้อนโดยไม่จำเป็น - อย่าข่มเขาโคขืนให้กินหญ้า
หมายถึง อย่าบังคับขืนใจผู้อื่นให้ทำตามใจตน - อย่าคบคนจร นอนหมอนหมิ่น
หมายถึง อย่าคบคนจร ที่เราไม่รู้จักหัวนอนปลายเท้าหรือไม่รู้จักประวัติเสียก่อน - อย่าชักน้ำเข้าลึก อย่าชักศึกเข้าบ้าน
หมายถึง อย่าทำอะไรที่เป็นเหตุให้อันตรายมาถึงตัว - อย่าชิงสุกก่อนห่าม
หมายถึง การกระทำอะไรต้องให้เป็นไปตามจังหวะขั้นตอนของมัน ถ้าทำผิดลำดับอาจเสียหาย - อย่าตำน้ำพริกละลายแม่น้ำ
หมายถึง อย่าทำอะไรที่ต้องเสียทรัพย์โดยไม่ได้ประโยชน์คุ้มกับเงินทองที่ต้องเสียไป - อย่าติเรือทั้งโกลน
หมายถึง อย่าเพิ่งติสิ่งที่ยังทำไม่เสร็จหรือยังไม่รู้ว่าอะไรเป็นอะไร - อย่าถือคนบ้าอย่าว่าคนเมา
หมายถึง อย่าหาความจากคนที่ไม่มีสติสมบูรณ์ เพราะไร้ซึ่งประโยชน์ในการเจรจา - อย่าฝากเนื้อไว้กับเสือ
หมายถึง อย่าฝากสิ่งใดสิ่งหนึ่งไว้กับผู้ที่ชอบสิ่งนั้นเพราะตนจะต้องสูญเสียสิ่งนั้นไป - อย่าฟื้นฝอยหาตะเข็บ
หมายถึง อย่ารื้อเอาเรื่องเก่า ๆ ที่ล่วงเลยไปแล้วขึ้นมาพูดให้สะเทือนใจกัน - อย่าไว้ใจทาง อย่าวางใจคน จะจนใจเอง
หมายถึง อย่าวางใจหรือไว้วางใจใครคนอื่นง่ายเกินไป จะเป็นเราที่เดือดร้อนในภายหลังได้ - อย่าไว้ใจทางอย่าวางใจคนจะจนใจเอง
หมายถึง ไม่ควรไว้ใจใครมากเกินไปเพราะเขาอาจจะทำให้เราเดือดร้อนในภายหลังได้ - อย่าหักด้ามพร้าด้วยเข่า
หมายถึง อย่าใช้อำนาจบังคับอย่างหักโหมรุนแรง เพื่อให้ผู้อื่นทำตามความประสงค์ของตน เพราะนอกจากจะไม่สำเร็จแล้ว ตัวเองก็อาจเดือดร้อน - อย่าเอาพิมเสนไปแลกกับเกลือ
หมายถึง อย่าลดตัวลงไปสู้กับคนชั่วต่ำ มีแต่จะเสียศักดิ์ศรี เพราะไม่คู่ควรกัน - อย่าเอามะพร้าวห้าวไปขายสวน
หมายถึง อย่าเอาสิ่งของหรืออะไรก็ตามแสดงต่อผู้ที่มีความรู้ความชำนาญในสิ่งนั้นเป็นที่ลือชาปรากฏอยู่แล้ว เพราะจะทำให้ดูเหมือนว่าตนเป็นคนโง่เขลา เบาปัญญา หรือเซ่อเซอะอะไรทำนองนั้น - อย่าเอาลูกเขามาเลี้ยง อย่าเอาเมี่ยงเขามาอม
หมายถึง อย่าเอาของคนอื่นมาชื่นชมยินดี - อยู่บ้านท่านอย่านิ่งดูดาย ปั้นวัวปั้นควายให้ลูกท่านเล่น
หมายถึง เมื่ออยู่บ้านใคร อย่าอยู่เปล่า ควรทำการทำงานช่วยเหลือเขาเท่าที่จะทำได้ - อยู่สูงให้นอนคว่ำ อยู่ต่ำให้นอนหงาย
หมายถึง คนที่เป็นผู้นำหรือผู้ปกครองอย่าหลงลืมตน ควรก้มมองดูลูกน้องหรือคนที่ต่ำต้อยกว่าว่าเขาเป็นอย่างไร เอาใจใส่ดูแล ฟังเสียงเขาบ้าง ส่วนคนที่เป็นลูกน้องก็สมควรทำหน้าที่ให้เรียบร้อยไม่ให้มีข้อบกพร่อง ดูแบบอย่างจากเจ้านายเพื่อนำมาพัฒนาตนเอง - อายครูไม่รู้วิชา อายภรรยาไม่มีบุตร
หมายถึง อายในสิ่งที่ไม่ควรอาย อันทำให้ไม่เกิดประโยชน์
คิดว่าน่าจะเต็มอิ่มกับคำสุภาษิตทั้ง 200 สำนวนกันไปแล้วเนอะ หวังว่าน่าจะพอมีประโยชน์ให้นำไปใช้ต่อในชีวิตประจำวันกัน
หากยังไม่เจอสำนวนไหน หรือคิดว่ามีตกหล่นไป สามารถแจ้งแนะนำกันเข้ามาได้เลยค่ะ