น้ำลด ตอผุด

คำสุภาษิต

หมายถึง เรื่องไม่ดีที่ปรากฏเด่นชัดขึ้นมา เมื่อหมดอำนาจ หรือไม่ได้อยู่ในตำแหน่งหน้าที่ที่สามารถทำการปกปิดได้

ที่มา ความชั่วเมื่อทำไว้ในเวลาที่ตนมีอำนาจนั้น อาจไม่มีใครทราบ แต่เมื่อหมดบุญ หมดอำนาจ บรรดาความชั่วที่ปิดบังกันไว้นั้น ก็จะปรากฏออกมา

ประเภทสำนวน

"น้ำลด ตอผุด" จัดว่าเป็น สำนวนไทย เพราะว่า เป็นวลีที่มีความหมายเฉพาะไม่สามารถแปลตรงตัวได้ ต้องตีความเป็นนัยพิเศษ ไม่ได้ให้ข้อคิดคำสอนโดยตรงหรือเปรียบเทียบชัดเจน แต่เป็นการอุปมาเชิงสัญลักษณ์ที่ต้องเข้าใจบริบทของวัฒนธรรมไทย

ที่มาและแนวคิดเบื้องหลัง

สำนวนนี้มีที่มาจากปรากฏการณ์ธรรมชาติที่เมื่อน้ำลดลง ตอไม้ที่จมอยู่ใต้น้ำก็จะโผล่ขึ้นมาให้เห็น เปรียบเหมือนเมื่อสถานการณ์เปลี่ยนไป ปัญหาหรือความจริงที่ซ่อนอยู่ก็จะปรากฏให้เห็น โดยเฉพาะในความหมายของการที่ความลับหรือสิ่งที่ไม่ดีที่ปิดบังไว้จะถูกเปิดเผยเมื่อสถานการณ์เปลี่ยนไป

ตัวอย่างการใช้สำนวน "น้ำลด ตอผุด" ในประโยค

  • หลังจากบริษัทประกาศลดพนักงาน ปัญหาการบริหารภายในก็เริ่มแสดงให้เห็น น้ำลด ตอผุด ให้เห็นว่าผู้บริหารขาดวิสัยทัศน์มานาน
  • อย่าคิดว่าทุจริตแล้วจะรอดพ้นไปได้ตลอด เมื่อถึงเวลา น้ำลด ตอผุด ความจริงก็ต้องปรากฏสักวัน
  • เมื่อเศรษฐกิจตกต่ำ น้ำลด ตอผุด ธุรกิจที่เคยดูมั่นคงหลายแห่งกลับพบว่ามีปัญหาหนี้สินซ่อนอยู่

สรุปและทบทวนเรื่อง สำนวน สุภาษิต และคำพังเพย

สุภาษิต และคำพังเพย จัดเป็น "สำนวน" ด้วยกันทั้งคู่ เพราะมีความหมายในเชิงเปรียบเทียบ และเป็นถ้อยคำที่ใช้สืบเนื่องกันมานาน

สุภาษิต เป็นถ้อยคำที่มักใช้คำสั้น ๆ กะทัดรัดแต่มีความหมายลึกซึ้ง มีสัมผัสคล้องจอง ส่วนใหญ่สุภาษิตที่ใช้ในสังคมไทยมักมีที่มาจากคำสอนทางพุทธศาสนา

คำพังเพย เป็นถ้อยคำที่ให้ข้อคิด โดยกล่าวถึงพฤติกรรมหรือธรรมชาติรอบตัว ส่วนมากมักเป็นถ้อยคำที่เป็นข้อสรุปการกระทำหรือพฤติกรรมทั่วไป อาจมีที่มาจากนิทาน ตำนาน วรรณคดี

 หมายเหตุ

คำสุภาษิต หรือ สำนวนสุภาษิต คือ คำในภาษาไทยที่ใช้ในการสื่อสารเชิงเปรียบเทียบอุปมาอุปมัย มักมีความหมายในการตักเตือนสั่งสอนในทางบวก มีความหมายที่ดี เช่น รักยาวให้บั่นรักสั้นให้ต่อ น้ำเชี่ยวอย่าขวางเรือ

สำนวนไทย หมายถึง ถ้อยคำ กลุ่มคำ หรือประโยคที่ไม่ได้แปลความหมายตรง ๆ แต่มีความหมายเชิงเปรียบเทียบแฝงอยู่ เช่น สอนจระเข้ให้ว่ายนํ้า รำไม่ดีโทษปี่โทษกลอง

คำพังเพย หมายถึง ถ้อยคำหรือข้อความที่กล่าวเป็นกลาง ๆ เพื่อให้ตีความเข้ากับเรื่อง มีความหมายแฝงอยู่ อาจเป็นคำที่ใช้สื่อในทางเปรียบเปรย หรือในทำนองเสียดสี เช่น กระต่ายตื่นตูม เสียน้อยเสียยากเสียมากเสียง่าย

 ภาพประกอบน้ำลด ตอผุด

  • คำสุภาษิต: น้ำลด ตอผุด หมายถึง?, หมายถึง เรื่องไม่ดีที่ปรากฏเด่นชัดขึ้นมา เมื่อหมดอำนาจ หรือไม่ได้อยู่ในตำแหน่งหน้าที่ที่สามารถทำการปกปิดได้ ที่มา ความชั่วเมื่อทำไว้ในเวลาที่ตนมีอำนาจนั้น อาจไม่มีใครทราบ แต่เมื่อหมดบุญ หมดอำนาจ บรรดาความชั่วที่ปิดบังกันไว้นั้น ก็จะปรากฏออกมา ธรรมชาติ น้ำ, ตอ คำกริยา ลด, ผุด หมวด สำนวนไทย

 คำสุภาษิตที่คล้ายกัน