บุญมา ปัญญาช่วย ที่ป่วยก็หาย ที่หน่ายก็รัก

คำสุภาษิต

หมายถึง เวลาที่โชคดี อะไร ๆ ก็มีผลปรากฎที่ดีไปทุกอย่าง

หมายเหตุ ในเวลาที่มีบุญวาสนา สติปัญญาก็ปลอดโปร่ง กำลังใจดี แม้จะเจ็บไข้ได้ป่วย ก็จะหายวันหายคืน คนที่ห่างเหินกันก็จะกลับมาดีด้วย เพราะเขาหวังว่าจะได้รับประโยชน์จากผู้มีวาสนานั้น และจะมีภาษิตต่อท้ายอีกว่า “บุญไม่มา ปัญญาไม่ช่วย ที่ป่วยก็หนัก ที่รักก็หน่าย” ซึ่งมีนัยตรงข้ามกัน

ประเภทสำนวน

"บุญมา ปัญญาช่วย ที่ป่วยก็หาย ที่หน่ายก็รัก" จัดว่าเป็น สุภาษิต เพราะว่า เป็นคำสอนโดยตรงที่ให้ข้อคิดเกี่ยวกับผลของบุญและปัญญา มีความหมายชัดเจน ไม่ต้องตีความเพิ่มเติม และให้แง่คิดที่เป็นคติสอนใจเกี่ยวกับอานิสงส์ของบุญกุศลและปัญญา

ที่มาและแนวคิดเบื้องหลัง

สุภาษิตนี้กล่าวถึงอานิสงส์หรือผลบุญที่เกิดจากการทำความดีและการมีปัญญา ซึ่งจะช่วยให้คนเราประสบแต่สิ่งดีๆ ในชีวิต ทั้งความเจ็บป่วยก็จะหาย ความรักที่จืดจางก็จะกลับมามีชีวิตชีวาอีกครั้ง สะท้อนความคิดเรื่องกฎแห่งกรรมและผลบุญในพุทธศาสนา

ตัวอย่างการใช้สำนวน "บุญมา ปัญญาช่วย ที่ป่วยก็หาย ที่หน่ายก็รัก" ในประโยค

  • คุณยายบอกว่าตั้งแต่เริ่มทำบุญตักบาตรทุกวัน โรคประจำตัวหลายอย่างก็ดีขึ้น สมกับคำที่ว่า บุญมา ปัญญาช่วย ที่ป่วยก็หาย ที่หน่ายก็รัก
  • สามีภรรยาคู่นี้เกือบจะเลิกกัน แต่พอมาบวชเรียนปฏิบัติธรรมด้วยกัน ความรักก็กลับมาสดใสอีกครั้ง จริงอย่างที่ว่า บุญมา ปัญญาช่วย ที่ป่วยก็หาย ที่หน่ายก็รัก

สรุปและทบทวนเรื่อง สำนวน สุภาษิต และคำพังเพย

สุภาษิต และคำพังเพย จัดเป็น "สำนวน" ด้วยกันทั้งคู่ เพราะมีความหมายในเชิงเปรียบเทียบ และเป็นถ้อยคำที่ใช้สืบเนื่องกันมานาน

สุภาษิต เป็นถ้อยคำที่มักใช้คำสั้น ๆ กะทัดรัดแต่มีความหมายลึกซึ้ง มีสัมผัสคล้องจอง ส่วนใหญ่สุภาษิตที่ใช้ในสังคมไทยมักมีที่มาจากคำสอนทางพุทธศาสนา

คำพังเพย เป็นถ้อยคำที่ให้ข้อคิด โดยกล่าวถึงพฤติกรรมหรือธรรมชาติรอบตัว ส่วนมากมักเป็นถ้อยคำที่เป็นข้อสรุปการกระทำหรือพฤติกรรมทั่วไป อาจมีที่มาจากนิทาน ตำนาน วรรณคดี

 หมายเหตุ

คำสุภาษิต หรือ สำนวนสุภาษิต คือ คำในภาษาไทยที่ใช้ในการสื่อสารเชิงเปรียบเทียบอุปมาอุปมัย มักมีความหมายในการตักเตือนสั่งสอนในทางบวก มีความหมายที่ดี เช่น รักยาวให้บั่นรักสั้นให้ต่อ น้ำเชี่ยวอย่าขวางเรือ

สำนวนไทย หมายถึง ถ้อยคำ กลุ่มคำ หรือประโยคที่ไม่ได้แปลความหมายตรง ๆ แต่มีความหมายเชิงเปรียบเทียบแฝงอยู่ เช่น สอนจระเข้ให้ว่ายนํ้า รำไม่ดีโทษปี่โทษกลอง

คำพังเพย หมายถึง ถ้อยคำหรือข้อความที่กล่าวเป็นกลาง ๆ เพื่อให้ตีความเข้ากับเรื่อง มีความหมายแฝงอยู่ อาจเป็นคำที่ใช้สื่อในทางเปรียบเปรย หรือในทำนองเสียดสี เช่น กระต่ายตื่นตูม เสียน้อยเสียยากเสียมากเสียง่าย

 ภาพประกอบบุญมา ปัญญาช่วย ที่ป่วยก็หาย ที่หน่ายก็รัก

  • คำสุภาษิต: บุญมา ปัญญาช่วย ที่ป่วยก็หาย ที่หน่ายก็รัก หมายถึง?, หมายถึง เวลาที่โชคดี อะไร ๆ ก็มีผลปรากฎที่ดีไปทุกอย่าง หมายเหตุ ในเวลาที่มีบุญวาสนา สติปัญญาก็ปลอดโปร่ง กำลังใจดี แม้จะเจ็บไข้ได้ป่วย ก็จะหายวันหายคืน คนที่ห่างเหินกันก็จะกลับมาดีด้วย เพราะเขาหวังว่าจะได้รับประโยชน์จากผู้มีวาสนานั้น และจะมีภาษิตต่อท้ายอีกว่า “บุญไม่มา ปัญญาไม่ช่วย ที่ป่วยก็หนัก ที่รักก็หน่าย” ซึ่งมีนัยตรงข้ามกัน คำกริยา มา, ช่วย, ป่วย, หาย, หน่าย, รัก คำนาม บุญ, ปัญญา หมวด สุภาษิต

 คำสุภาษิตที่คล้ายกัน