มานะพยายามทำงานทุกอย่างเพื่อปากท้อง โดยไม่ห่วงคำนึงถึงความลำบาก
ตีนถีบปากกัด ก็ว่า
ประเภทสำนวน
"ปากกัดตีนถีบ" จัดว่าเป็น คำพังเพย เพราะว่า เป็นคำเปรียบเปรยถึงการทำงานอย่างหนัก เพื่อเลี้ยงชีพ ต้องตีความเพิ่มเติมจากความหมายตรงตัวของคำ ไม่ใช่คำสอนโดยตรงเหมือนสุภาษิต และมีลักษณะเป็นการเปรียบเทียบถึงการดิ้นรนในการทำมาหากิน
ที่มาและแนวคิดเบื้องหลัง
สำนวนนี้อธิบายลักษณะของคนที่ต้องทำงานอย่างหนัก ใช้ทั้งแรงกายและความพยายามอย่างเต็มที่เพื่อให้มีรายได้เลี้ยงชีพตนเองและครอบครัว โดยเปรียบการทำงานหนักเหมือนต้องใช้ทั้งปากและเท้า (ตีน) ในการดิ้นรนต่อสู้ ซึ่งสะท้อนภาพของความเหน็ดเหนื่อยและความพยายามอย่างที่สุดในการทำงาน
ตัวอย่างการใช้สำนวน "ปากกัดตีนถีบ" ในประโยค
- ผมเข้ามาอยู่ในกรุงเทพฯ คนเดียว ทำงานปากกัดตีนถีบมาสิบปีกว่าจะมีบ้านหลังเล็กๆ แบบนี้
- พ่อแม่หลายคนต้องปากกัดตีนถีบทำงานเพื่อหาเงินส่งลูกเรียนมหาวิทยาลัย
- ชีวิตคนชนบทที่ย้ายเข้ามาทำงานในเมืองใหญ่ มักต้องปากกัดตีนถีบในช่วงแรกเพื่อสร้างฐานะ
สรุปและทบทวนเรื่อง สำนวน สุภาษิต และคำพังเพย
สุภาษิต และคำพังเพย จัดเป็น "สำนวน" ด้วยกันทั้งคู่ เพราะมีความหมายในเชิงเปรียบเทียบ และเป็นถ้อยคำที่ใช้สืบเนื่องกันมานาน
สุภาษิต เป็นถ้อยคำที่มักใช้คำสั้น ๆ กะทัดรัดแต่มีความหมายลึกซึ้ง มีสัมผัสคล้องจอง ส่วนใหญ่สุภาษิตที่ใช้ในสังคมไทยมักมีที่มาจากคำสอนทางพุทธศาสนา
คำพังเพย เป็นถ้อยคำที่ให้ข้อคิด โดยกล่าวถึงพฤติกรรมหรือธรรมชาติรอบตัว ส่วนมากมักเป็นถ้อยคำที่เป็นข้อสรุปการกระทำหรือพฤติกรรมทั่วไป อาจมีที่มาจากนิทาน ตำนาน วรรณคดี
