ถูกซ้ำเติมขณะที่กำลังมีเรื่องทุกข์ร้อน
ถูกซ้ำเติม เมื่อพลาดพลั้งหรือเมื่อคราวเคราะห์ร้าย
ประเภทสำนวน
"ผีซ้ำด้ำพลอย" จัดว่าเป็น คำพังเพย เพราะว่า เป็นคำเปรียบเปรยที่มีความหมายแฝง เปรียบเทียบให้เห็นภาพของสถานการณ์ที่ซวยซ้ำซ้อน ต้องตีความเพิ่มเติมจากถ้อยคำ ไม่ใช่คำสอนโดยตรงแบบสุภาษิต และไม่ใช่สำนวนล้วนๆ เพราะมีความหมายที่สามารถเชื่อมโยงกับถ้อยคำได้บางส่วน
ที่มาและแนวคิดเบื้องหลัง
สำนวนนี้อธิบายถึงสถานการณ์ที่โชคร้ายหรือเคราะห์ซ้ำกรรมซัด เกิดเหตุร้ายต่อเนื่องซ้อนทับกัน กล่าวคือ เมื่อเจอเรื่องร้าย (ผี) มาเล่นงานแล้ว ยังเจอเรื่องร้าย (ด้ำ) ซ้ำเติมอีก คล้ายกับคนที่กำลังโชคร้ายอยู่แล้วยังเจอเรื่องร้ายมาซ้ำเติมให้แย่ลงไปอีก
ตัวอย่างการใช้สำนวน "ผีซ้ำด้ำพลอย" ในประโยค
- เขาเพิ่งโดนให้ออกจากงาน กลับบ้านรถยังเสียอีก นี่มันผีซ้ำด้ำพลอยชัดๆ
- บริษัทเพิ่งประสบปัญหาขาดทุน พนักงานคนสำคัญยังลาออกกันเป็นแถว ผีซ้ำด้ำพลอยแบบนี้จะทำให้ธุรกิจอยู่รอดได้อย่างไร
สรุปและทบทวนเรื่อง สำนวน สุภาษิต และคำพังเพย
สุภาษิต และคำพังเพย จัดเป็น "สำนวน" ด้วยกันทั้งคู่ เพราะมีความหมายในเชิงเปรียบเทียบ และเป็นถ้อยคำที่ใช้สืบเนื่องกันมานาน
สุภาษิต เป็นถ้อยคำที่มักใช้คำสั้น ๆ กะทัดรัดแต่มีความหมายลึกซึ้ง มีสัมผัสคล้องจอง ส่วนใหญ่สุภาษิตที่ใช้ในสังคมไทยมักมีที่มาจากคำสอนทางพุทธศาสนา
คำพังเพย เป็นถ้อยคำที่ให้ข้อคิด โดยกล่าวถึงพฤติกรรมหรือธรรมชาติรอบตัว ส่วนมากมักเป็นถ้อยคำที่เป็นข้อสรุปการกระทำหรือพฤติกรรมทั่วไป อาจมีที่มาจากนิทาน ตำนาน วรรณคดี
ประเภทสำนวน
"ผีซ้ำด้ำพลอย" จัดว่าเป็น คำพังเพย เพราะว่า เป็นการเปรียบเปรยเหตุการณ์ที่คนโชคร้ายอยู่แล้ว ยังมาเจอเรื่องเลวร้ายซ้ำเข้าไปอีก ต้องมีการตีความและไม่ใช่คำสอนโดยตรง
ที่มาและแนวคิดเบื้องหลัง
สำนวนนี้มาจากความเชื่อในอดีตเกี่ยวกับผีและความโชคร้าย โดย 'ซ้ำ' คือการกระทำซ้ำๆ 'ด้ำ' หมายถึงโชคร้าย และ 'พลอย' หมายถึงพลอยได้รับผลกระทบไปด้วย ใช้กับสถานการณ์ที่คนกำลังประสบเคราะห์ร้ายอยู่แล้ว ยังมาเจอเรื่องร้ายเข้าซ้ำอีก ทำให้สถานการณ์แย่ลงไปกว่าเดิม เปรียบเสมือนคนที่ถูกผีหลอกหรือทำร้ายอยู่แล้ว ยังมีเรื่องร้ายอื่นๆ เข้ามาซ้ำเติมอีก
ตัวอย่างการใช้สำนวน "ผีซ้ำด้ำพลอย" ในประโยค
- พอตกงานแล้วรถยังเสียอีก ผีซ้ำด้ำพลอยจริงๆ เลย
- เพิ่งออกจากโรงพยาบาลได้ไม่กี่วัน ยังไม่ทันหายดี ก็มีเรื่องต้องไปขึ้นศาลอีก นี่มันผีซ้ำด้ำพลอยชัดๆ
- บริษัทกำลังจะปิดตัวทำให้พนักงานทุกคนตกงาน แถมยังเกิดน้ำท่วมบ้านอีก ชีวิตตอนนี้เหมือนผีซ้ำด้ำพลอยไม่มีผิด
สรุปและทบทวนเรื่อง สำนวน สุภาษิต และคำพังเพย
สุภาษิต และคำพังเพย จัดเป็น "สำนวน" ด้วยกันทั้งคู่ เพราะมีความหมายในเชิงเปรียบเทียบ และเป็นถ้อยคำที่ใช้สืบเนื่องกันมานาน
สุภาษิต เป็นถ้อยคำที่มักใช้คำสั้น ๆ กะทัดรัดแต่มีความหมายลึกซึ้ง มีสัมผัสคล้องจอง ส่วนใหญ่สุภาษิตที่ใช้ในสังคมไทยมักมีที่มาจากคำสอนทางพุทธศาสนา
คำพังเพย เป็นถ้อยคำที่ให้ข้อคิด โดยกล่าวถึงพฤติกรรมหรือธรรมชาติรอบตัว ส่วนมากมักเป็นถ้อยคำที่เป็นข้อสรุปการกระทำหรือพฤติกรรมทั่วไป อาจมีที่มาจากนิทาน ตำนาน วรรณคดี