หักโหมเอาด้วยกำลัง ใช้อำนาจบังคับเขา
หักโหมเอาด้วยกำลัง, ใช้กำลังอำนาจบังคับเอา
ประเภทสำนวน
"หักด้ามพร้าด้วยเข่า" จัดว่าเป็น คำพังเพย เพราะว่า เป็นถ้อยคำเปรียบเทียบหรือเปรียบเปรยที่ไม่ได้สอนโดยตรง แต่มีความหมายแฝงเชิงเตือนใจ ต้องตีความเพิ่มเติม เปรียบเทียบการกระทำที่ผิดวิธีหรือไม่ถูกต้องตามหลักการ
ที่มาและแนวคิดเบื้องหลัง
เป็นสำนวนที่มาจากวิถีชีวิตไทยที่ใช้พร้าในการทำงาน การหักด้ามพร้าด้วยเข่า เป็นวิธีที่ผิด เพราะทำให้ด้ามพร้าหักไม่เรียบร้อย อีกทั้งเสี่ยงต่อการที่พร้าจะบาดเข่าผู้กระทำเอง สื่อถึงการทำสิ่งใดที่ไม่ถูกต้องตามขั้นตอนหรือวิธีการที่เหมาะสม ซึ่งจะส่งผลเสียต่อผู้กระทำเอง
ตัวอย่างการใช้สำนวน "หักด้ามพร้าด้วยเข่า" ในประโยค
- ฉันเตือนเขาแล้วว่าอย่าหักด้ามพร้าด้วยเข่า ตอนซ่อมรถเอง แต่เขาก็ยังดึงดัน สุดท้ายเครื่องยนต์พังหนักกว่าเดิม
- การรักษาอาการป่วยด้วยตนเองโดยไม่พบแพทย์เป็นการหักด้ามพร้าด้วยเข่า ที่อาจทำให้โรคลุกลามรุนแรงขึ้นได้
สรุปและทบทวนเรื่อง สำนวน สุภาษิต และคำพังเพย
สุภาษิต และคำพังเพย จัดเป็น "สำนวน" ด้วยกันทั้งคู่ เพราะมีความหมายในเชิงเปรียบเทียบ และเป็นถ้อยคำที่ใช้สืบเนื่องกันมานาน
สุภาษิต เป็นถ้อยคำที่มักใช้คำสั้น ๆ กะทัดรัดแต่มีความหมายลึกซึ้ง มีสัมผัสคล้องจอง ส่วนใหญ่สุภาษิตที่ใช้ในสังคมไทยมักมีที่มาจากคำสอนทางพุทธศาสนา
คำพังเพย เป็นถ้อยคำที่ให้ข้อคิด โดยกล่าวถึงพฤติกรรมหรือธรรมชาติรอบตัว ส่วนมากมักเป็นถ้อยคำที่เป็นข้อสรุปการกระทำหรือพฤติกรรมทั่วไป อาจมีที่มาจากนิทาน ตำนาน วรรณคดี
ประเภทสำนวน
"หักด้ามพร้าด้วยเข่า" จัดว่าเป็น คำพังเพย เพราะว่า เป็นคำเปรียบเทียบแฝงข้อคิด ที่ต้องตีความเพิ่มเติม ไม่ใช่คำสอนโดยตรงเหมือนสุภาษิต และไม่ใช่วลีที่แปลตรงๆ ไม่ได้เหมือนสำนวนไทย
ที่มาและแนวคิดเบื้องหลัง
มาจากการที่คนพยายามหักด้ามพร้า (เครื่องมือทำการเกษตร) ด้วยเข่าของตนเอง ซึ่งเป็นการกระทำที่เสี่ยงอันตรายมาก เพราะหากด้ามพร้าหักฉับพลัน คมพร้าอาจบาดเข่าหรือขาของผู้หักได้รับบาดเจ็บสาหัส สะท้อนให้เห็นถึงการตัดสินใจทำสิ่งที่อันตรายต่อตนเอง หรือการทำร้ายตนเองโดยไม่รู้ตัว
ตัวอย่างการใช้สำนวน "หักด้ามพร้าด้วยเข่า" ในประโยค
- บริษัทเขาให้คุณทำงานจนป่วย พอจะพักรักษาตัวสักนิด ยังอุตส่าห์รับงานพิเศษมาทำที่บ้านอีก นี่มันหักด้ามพร้าด้วยเข่าชัดๆ
- การที่คุณยังคบหากับคนที่เคยหลอกลวงคุณหลายครั้ง ก็เหมือนกับการหักด้ามพร้าด้วยเข่า ทำร้ายตัวเองโดยไม่รู้ตัว
สรุปและทบทวนเรื่อง สำนวน สุภาษิต และคำพังเพย
สุภาษิต และคำพังเพย จัดเป็น "สำนวน" ด้วยกันทั้งคู่ เพราะมีความหมายในเชิงเปรียบเทียบ และเป็นถ้อยคำที่ใช้สืบเนื่องกันมานาน
สุภาษิต เป็นถ้อยคำที่มักใช้คำสั้น ๆ กะทัดรัดแต่มีความหมายลึกซึ้ง มีสัมผัสคล้องจอง ส่วนใหญ่สุภาษิตที่ใช้ในสังคมไทยมักมีที่มาจากคำสอนทางพุทธศาสนา
คำพังเพย เป็นถ้อยคำที่ให้ข้อคิด โดยกล่าวถึงพฤติกรรมหรือธรรมชาติรอบตัว ส่วนมากมักเป็นถ้อยคำที่เป็นข้อสรุปการกระทำหรือพฤติกรรมทั่วไป อาจมีที่มาจากนิทาน ตำนาน วรรณคดี
