อย่าทำตัวเป็นกิ้งก่าได้ทอง

ประเภทสำนวน

"อย่าทำตัวเป็นกิ้งก่าได้ทอง" จัดว่าเป็น คำพังเพย เพราะว่า เป็นข้อความเปรียบเทียบที่มีความหมายแฝงและต้องตีความ ไม่ใช่คำสอนโดยตรงเหมือนสุภาษิต มีลักษณะเป็นการเปรียบเทียบพฤติกรรมของคน

ที่มาและแนวคิดเบื้องหลัง

สำนวนนี้มีที่มาจากความเชื่อในสมัยโบราณที่ว่า กิ้งก่าเป็นสัตว์เล็กๆ ที่มีฐานะต่ำต้อย แต่ถ้าได้ทอง (มีฐานะร่ำรวยขึ้นมา) มักจะลืมตัวและวางอำนาจ กิ้งก่าที่ได้ทองจึงเปรียบเสมือนคนที่ยกตนข่มท่าน มองคนอื่นต่ำต้อยกว่า เมื่อตนมีฐานะดีขึ้น

ตัวอย่างการใช้สำนวน "อย่าทำตัวเป็นกิ้งก่าได้ทอง" ในประโยค

• เธอพึ่งได้เลื่อนตำแหน่งเป็นผู้จัดการแผนกแค่เดือนเดียว ก็เริ่มไม่คุยกับเพื่อนร่วมงานเก่าแล้ว อย่าทำตัวเป็นกิ้งก่าได้ทองสิ
• พ่อบอกลูกชายที่เพิ่งเรียนจบและได้งานเงินเดือนสูงว่า 'อย่าทำตัวเป็นกิ้งก่าได้ทอง ให้รู้จักอ่อนน้อมถ่อมตน ไม่ว่าจะประสบความสำเร็จแค่ไหน'

สรุปและทบทวนเรื่อง สำนวน สุภาษิต และคำพังเพย

สุภาษิต และคำพังเพย จัดเป็น "สำนวน" ด้วยกันทั้งคู่ เพราะมีความหมายในเชิงเปรียบเทียบ และเป็นถ้อยคำที่ใช้สืบเนื่องกันมานาน

สุภาษิต เป็นถ้อยคำที่มักใช้คำสั้น ๆ กะทัดรัดแต่มีความหมายลึกซึ้ง มีสัมผัสคล้องจอง ส่วนใหญ่สุภาษิตที่ใช้ในสังคมไทยมักมีที่มาจากคำสอนทางพุทธศาสนา

คำพังเพย เป็นถ้อยคำที่ให้ข้อคิด โดยกล่าวถึงพฤติกรรมหรือธรรมชาติรอบตัว ส่วนมากมักเป็นถ้อยคำที่เป็นข้อสรุปการกระทำหรือพฤติกรรมทั่วไป อาจมีที่มาจากนิทาน ตำนาน วรรณคดี