อย่าสอนหนังสือสังฆราช

ประเภทสำนวน

"อย่าสอนหนังสือสังฆราช" จัดว่าเป็น สุภาษิต เพราะว่า เป็นข้อความที่เป็นคำสอนโดยตรง มีความชัดเจนในตัวเอง สอนให้ไม่ควรอวดรู้หรือสอนผู้ที่มีความรู้มากกว่า ซึ่งถือเป็นคำสอนที่ตรงไปตรงมา ไม่ต้องตีความซับซ้อน

ที่มาและแนวคิดเบื้องหลัง

สำนวนนี้มาจากสถานะของสังฆราช ซึ่งเป็นตำแหน่งสูงสุดในคณะสงฆ์ ผู้ที่จะได้รับแต่งตั้งให้เป็นสังฆราชต้องเป็นผู้ที่เรียนรู้พระธรรมวินัยมาอย่างยาวนาน มีความรู้แตกฉาน ดังนั้น การที่คนธรรมดาจะไปสอนหนังสือหรือให้ความรู้แก่สังฆราชจึงเป็นสิ่งที่ไม่เหมาะสม เพราะเป็นการแสดงความอวดรู้ต่อผู้ที่มีความรู้มากกว่า

ตัวอย่างการใช้สำนวน "อย่าสอนหนังสือสังฆราช" ในประโยค

• เธอจะไปสอนหนังสือสังฆราชทำไม เขาเป็นศาสตราจารย์ด้านนี้มาสามสิบปีแล้ว
• การที่นักศึกษาปีหนึ่งพยายามอธิบายทฤษฎีทางฟิสิกส์ให้อาจารย์ผู้เชี่ยวชาญฟัง ก็เหมือนสอนหนังสือสังฆราชนั่นแหละ
• เธออย่าเพิ่งสอนหนังสือสังฆราชเลย ให้ท่านอธิบายให้จบก่อน แล้วค่อยเสนอความคิดเห็น

สรุปและทบทวนเรื่อง สำนวน สุภาษิต และคำพังเพย

สุภาษิต และคำพังเพย จัดเป็น "สำนวน" ด้วยกันทั้งคู่ เพราะมีความหมายในเชิงเปรียบเทียบ และเป็นถ้อยคำที่ใช้สืบเนื่องกันมานาน

สุภาษิต เป็นถ้อยคำที่มักใช้คำสั้น ๆ กะทัดรัดแต่มีความหมายลึกซึ้ง มีสัมผัสคล้องจอง ส่วนใหญ่สุภาษิตที่ใช้ในสังคมไทยมักมีที่มาจากคำสอนทางพุทธศาสนา

คำพังเพย เป็นถ้อยคำที่ให้ข้อคิด โดยกล่าวถึงพฤติกรรมหรือธรรมชาติรอบตัว ส่วนมากมักเป็นถ้อยคำที่เป็นข้อสรุปการกระทำหรือพฤติกรรมทั่วไป อาจมีที่มาจากนิทาน ตำนาน วรรณคดี