จะรู้ค่าของบางสิ่งก็ต่อเมื่อเดือดร้อน
จะรู้คุณค่าของสิ่งต่าง ๆ ที่เรามองข้าม ไม่สนใจ ก็ต่อเมื่อไม่มีของสิ่งนั้นแล้ว
ประเภทสำนวน
"แกงจืดจึงรู้คุณเกลือ" จัดว่าเป็น คำพังเพย เพราะว่า เป็นข้อความเปรียบเทียบที่ต้องตีความเพิ่มเติม มีความหมายแฝงสอนให้เห็นคุณค่าของสิ่งเล็กน้อย ไม่ใช่คำสอนโดยตรงอย่างสุภาษิต และไม่ใช่วลีเฉพาะที่แปลตรงตัวไม่ได้อย่างสำนวนไทย
ที่มาและแนวคิดเบื้องหลัง
คำพังเพยนี้มีที่มาจากการทำแกงจืดซึ่งเป็นอาหารที่มีรสชาติกลางๆ หากขาดเกลือจะไม่มีรสชาติเลย แม้เกลือจะเป็นเพียงส่วนผสมเล็กน้อยแต่มีความสำคัญมาก เปรียบเหมือนเราจะเห็นคุณค่าของสิ่งเล็กน้อยหรือคนที่เคยช่วยเหลือเรา ก็ต่อเมื่อเราขาดสิ่งนั้นหรือคนนั้นไป จึงจะรู้สึกถึงความสำคัญ
ตัวอย่างการใช้สำนวน "แกงจืดจึงรู้คุณเกลือ" ในประโยค
- เขาไม่เคยเห็นคุณค่าของเลขานุการคนเก่าเลย จนกระทั่งคนใหม่ทำงานผิดพลาดซ้ำซาก จึงได้รู้ว่า แกงจืดจึงรู้คุณเกลือ
- เธอทิ้งสามีที่แสนดีไปอยู่กับชายคนใหม่ที่ดูเหมือนจะร่ำรวย แต่ต่อมาเมื่อถูกทอดทิ้ง จึงรู้ว่า แกงจืดจึงรู้คุณเกลือ
สรุปและทบทวนเรื่อง สำนวน สุภาษิต และคำพังเพย
สุภาษิต และคำพังเพย จัดเป็น "สำนวน" ด้วยกันทั้งคู่ เพราะมีความหมายในเชิงเปรียบเทียบ และเป็นถ้อยคำที่ใช้สืบเนื่องกันมานาน
สุภาษิต เป็นถ้อยคำที่มักใช้คำสั้น ๆ กะทัดรัดแต่มีความหมายลึกซึ้ง มีสัมผัสคล้องจอง ส่วนใหญ่สุภาษิตที่ใช้ในสังคมไทยมักมีที่มาจากคำสอนทางพุทธศาสนา
คำพังเพย เป็นถ้อยคำที่ให้ข้อคิด โดยกล่าวถึงพฤติกรรมหรือธรรมชาติรอบตัว ส่วนมากมักเป็นถ้อยคำที่เป็นข้อสรุปการกระทำหรือพฤติกรรมทั่วไป อาจมีที่มาจากนิทาน ตำนาน วรรณคดี
ประเภทสำนวน
"แกงจืดจึงรู้คุณเกลือ" จัดว่าเป็น คำพังเพย เพราะว่า เป็นคำเปรียบเทียบที่มีความหมายแฝง ต้องตีความเพิ่มเติม เปรียบเทียบสถานการณ์หรือความสัมพันธ์ระหว่างสิ่งที่ดูเหมือนไม่สำคัญแต่แท้จริงแล้วมีคุณค่า ไม่ใช่คำสอนโดยตรงแบบสุภาษิต
ที่มาและแนวคิดเบื้องหลัง
คำพังเพยนี้มีที่มาจากการปรุงอาหารประเภทแกงจืด ซึ่งเป็นแกงที่ไม่ใส่เครื่องเทศมาก จึงมีรสชาติอ่อนๆ หากขาดเกลือจะทำให้แกงจืดไม่มีรสชาติเลย แม้เกลือจะมีปริมาณน้อยและมีราคาถูก แต่มีความสำคัญอย่างยิ่งต่อรสชาติของแกงจืด สื่อความหมายว่าบางครั้งเราจะรู้คุณค่าของคนหรือสิ่งที่ดูเหมือนไม่สำคัญ ก็ต่อเมื่อขาดสิ่งนั้นไป
ตัวอย่างการใช้สำนวน "แกงจืดจึงรู้คุณเกลือ" ในประโยค
- เขาไม่เคยเห็นคุณค่าของเลขาฯ คนเก่าเลย พอคนใหม่มาทำงานไม่ได้เรื่อง ถึงได้รู้ว่า แกงจืดจึงรู้คุณเกลือ
- ตอนที่พ่อแม่อยู่ด้วยก็ไม่เห็นคุณค่า พอท่านจากไปถึงได้เข้าใจความหมายของ แกงจืดจึงรู้คุณเกลือ
สรุปและทบทวนเรื่อง สำนวน สุภาษิต และคำพังเพย
สุภาษิต และคำพังเพย จัดเป็น "สำนวน" ด้วยกันทั้งคู่ เพราะมีความหมายในเชิงเปรียบเทียบ และเป็นถ้อยคำที่ใช้สืบเนื่องกันมานาน
สุภาษิต เป็นถ้อยคำที่มักใช้คำสั้น ๆ กะทัดรัดแต่มีความหมายลึกซึ้ง มีสัมผัสคล้องจอง ส่วนใหญ่สุภาษิตที่ใช้ในสังคมไทยมักมีที่มาจากคำสอนทางพุทธศาสนา
คำพังเพย เป็นถ้อยคำที่ให้ข้อคิด โดยกล่าวถึงพฤติกรรมหรือธรรมชาติรอบตัว ส่วนมากมักเป็นถ้อยคำที่เป็นข้อสรุปการกระทำหรือพฤติกรรมทั่วไป อาจมีที่มาจากนิทาน ตำนาน วรรณคดี
