การที่ได้ของมีค่ามาแต่ไม้รู้คุณค่าของสิ่งนั้น
ได้สิ่งที่มีค่าแต่ไม่รู้คุณค่า จึงไม่เกิดประโยชน์แต่อย่างใด
ประเภทสำนวน
"ไก่ได้พลอย" จัดว่าเป็น คำพังเพย เพราะว่า เป็นคำเปรียบเปรยที่ต้องตีความเพิ่มเติม ไม่ใช่คำสอนโดยตรง แต่เป็นการเปรียบเทียบพฤติกรรมหรือลักษณะบางอย่าง ต้องตีความว่ากำลังเปรียบถึงคนที่ได้ของมีค่าแต่ไม่รู้คุณค่า
ที่มาและแนวคิดเบื้องหลัง
สำนวนนี้มาจากนิทานอีสปที่เล่าว่า ไก่ตัวหนึ่งคุ้ยเขี่ยดินหาอาหาร ได้พบพลอยเม็ดหนึ่ง แต่ไก่ไม่รู้คุณค่าของพลอย กลับคิดว่าถ้าเป็นเมล็ดข้าวหรืออาหารจะมีประโยชน์มากกว่า จึงเดินจากไป สำนวนนี้จึงใช้เปรียบเปรยถึงคนที่ได้รับสิ่งมีค่าแต่ไม่รู้จักคุณค่าหรือไม่สามารถใช้ประโยชน์จากสิ่งนั้นได้
ตัวอย่างการใช้สำนวน "ไก่ได้พลอย" ในประโยค
- เขาซื้อโน้ตบุ๊กเครื่องใหม่ล่าสุดมาแต่ใช้แค่เปิดเว็บกับดูหนัง เหมือนไก่ได้พลอยชัด ๆ
- การให้สมุดโน้ตที่เข้าเล่มสวยงามกับเด็กอนุบาล ก็เหมือนไก่ได้พลอย พวกเขายังเล็กเกินกว่าจะเข้าใจคุณค่าของมัน
สรุปและทบทวนเรื่อง สำนวน สุภาษิต และคำพังเพย
สุภาษิต และคำพังเพย จัดเป็น "สำนวน" ด้วยกันทั้งคู่ เพราะมีความหมายในเชิงเปรียบเทียบ และเป็นถ้อยคำที่ใช้สืบเนื่องกันมานาน
สุภาษิต เป็นถ้อยคำที่มักใช้คำสั้น ๆ กะทัดรัดแต่มีความหมายลึกซึ้ง มีสัมผัสคล้องจอง ส่วนใหญ่สุภาษิตที่ใช้ในสังคมไทยมักมีที่มาจากคำสอนทางพุทธศาสนา
คำพังเพย เป็นถ้อยคำที่ให้ข้อคิด โดยกล่าวถึงพฤติกรรมหรือธรรมชาติรอบตัว ส่วนมากมักเป็นถ้อยคำที่เป็นข้อสรุปการกระทำหรือพฤติกรรมทั่วไป อาจมีที่มาจากนิทาน ตำนาน วรรณคดี
ประเภทสำนวน
"ไก่ได้พลอย" จัดว่าเป็น คำพังเพย เพราะว่า เป็นคำเปรียบเปรยที่มีความหมายแฝง ต้องตีความเพิ่มเติม มีลักษณะการเปรียบเทียบพฤติกรรม ไม่ใช่คำสอนโดยตรงแบบสุภาษิต และไม่ใช่วลีเฉพาะที่แปลตรงตัวไม่ได้แบบสำนวนไทย
ที่มาและแนวคิดเบื้องหลัง
มีที่มาจากนิทานอีสปเรื่องไก่กับพลอย เล่าถึงไก่ตัวหนึ่งที่คุ้ยเขี่ยหาอาหาร แล้วพบพลอยเม็ดงามแต่ไม่เห็นค่า เพราะสิ่งนั้นไม่มีประโยชน์สำหรับมัน ใช้เปรียบเปรยถึงคนที่ได้รับของมีค่าแต่ไม่รู้จักคุณค่าหรือไม่สามารถใช้ประโยชน์จากสิ่งนั้นได้
ตัวอย่างการใช้สำนวน "ไก่ได้พลอย" ในประโยค
- เขาซื้อหนังสือคลาสสิกมาเยอะแยะ แต่ไม่เคยเปิดอ่านสักเล่ม เหมือนไก่ได้พลอยเลยนะ
- คนไม่รู้ภาษาอังกฤษแต่ถูกรางวัลไปเที่ยวต่างประเทศ ก็เหมือนไก่ได้พลอย ได้ของดีแต่ใช้ประโยชน์ไม่เต็มที่
- พ่อซื้อกล้องถ่ายรูปรุ่นท็อปให้น้องชาย แต่เขาใช้แค่ตั้งถ่าย Auto ก็เหมือนไก่ได้พลอยที่ไม่รู้จักใช้ของดีให้คุ้มค่า
สรุปและทบทวนเรื่อง สำนวน สุภาษิต และคำพังเพย
สุภาษิต และคำพังเพย จัดเป็น "สำนวน" ด้วยกันทั้งคู่ เพราะมีความหมายในเชิงเปรียบเทียบ และเป็นถ้อยคำที่ใช้สืบเนื่องกันมานาน
สุภาษิต เป็นถ้อยคำที่มักใช้คำสั้น ๆ กะทัดรัดแต่มีความหมายลึกซึ้ง มีสัมผัสคล้องจอง ส่วนใหญ่สุภาษิตที่ใช้ในสังคมไทยมักมีที่มาจากคำสอนทางพุทธศาสนา
คำพังเพย เป็นถ้อยคำที่ให้ข้อคิด โดยกล่าวถึงพฤติกรรมหรือธรรมชาติรอบตัว ส่วนมากมักเป็นถ้อยคำที่เป็นข้อสรุปการกระทำหรือพฤติกรรมทั่วไป อาจมีที่มาจากนิทาน ตำนาน วรรณคดี
