มีความสำนึกในความดีของสิ่งหรือบุคคลที่มีพระคุณต่อเรา
พุทธสุภาษิต
กตเวที แปลว่า การตอบแทนต่อสิ่งหรือบุคคลที่มีพระคุณต่อเรา คนที่มีคุณสมบัตินี้ จะทำให้ตนเองและครอบครัวพบแต่ความเจริญรุ่งเรือง พบแต่ความสำเร็จ คุณสมบัตินี้ถือว่าเป็นทรัพย์อันประเสริฐในตัวบุคคล
ประเภทสำนวน
"ความกตัญญูกตเวทีเป็นเครื่องหมายของคนดี" จัดว่าเป็น สุภาษิต เพราะว่า เป็นคำสอนโดยตรงที่ให้ข้อคิดชัดเจน มีความหมายสมบูรณ์ในตัวเอง ไม่ต้องตีความเพิ่มเติม สอนเรื่องคุณธรรมและแสดงถึงลักษณะของคนดีโดยตรง
ที่มาและแนวคิดเบื้องหลัง
สุภาษิตนี้สอนว่าการรู้จักบุญคุณผู้อื่น และตอบแทนคุณความดีที่ผู้อื่นมีต่อตน (กตัญญูกตเวที) เป็นคุณสมบัติหรือเครื่องหมายที่บ่งบอกถึงความเป็นคนดี เน้นย้ำคุณค่าของความกตัญญูในสังคมไทยที่ได้รับอิทธิพลจากพุทธศาสนา
ตัวอย่างการใช้สำนวน "ความกตัญญูกตเวทีเป็นเครื่องหมายของคนดี" ในประโยค
- พ่อแม่สอนลูกเสมอว่า ความกตัญญูกตเวทีเป็นเครื่องหมายของคนดี จงรู้จักตอบแทนบุญคุณผู้มีพระคุณ
- ครูใหญ่กล่าวในพิธีไหว้ครูว่า ความกตัญญูกตเวทีเป็นเครื่องหมายของคนดี ขอให้นักเรียนทุกคนระลึกถึงพระคุณของครูอาจารย์และตั้งใจศึกษาเล่าเรียน
สรุปและทบทวนเรื่อง สำนวน สุภาษิต และคำพังเพย
สุภาษิต และคำพังเพย จัดเป็น "สำนวน" ด้วยกันทั้งคู่ เพราะมีความหมายในเชิงเปรียบเทียบ และเป็นถ้อยคำที่ใช้สืบเนื่องกันมานาน
สุภาษิต เป็นถ้อยคำที่มักใช้คำสั้น ๆ กะทัดรัดแต่มีความหมายลึกซึ้ง มีสัมผัสคล้องจอง ส่วนใหญ่สุภาษิตที่ใช้ในสังคมไทยมักมีที่มาจากคำสอนทางพุทธศาสนา
คำพังเพย เป็นถ้อยคำที่ให้ข้อคิด โดยกล่าวถึงพฤติกรรมหรือธรรมชาติรอบตัว ส่วนมากมักเป็นถ้อยคำที่เป็นข้อสรุปการกระทำหรือพฤติกรรมทั่วไป อาจมีที่มาจากนิทาน ตำนาน วรรณคดี
