คนที่ชอบอะไรขัดขวางผู้อื่น คอยกีดกันไม่ให้ผู้อื่นกระทำการได้อย่างสะดวก
ผู้ที่ชอบกันท่าหรือขัดขวางไม่ให้ผู้อื่นทำการอย่างใดอย่างหนึ่งได้สะดวกเหมือนจระเข้ที่ขึ้นมาขวางคลองทำให้เรือผ่านไปผ่านมาไม่สะดวก
ประเภทสำนวน
"จระเข้ขวางคลอง" จัดว่าเป็น คำพังเพย เพราะว่า เป็นคำเปรียบเทียบที่มีความหมายแฝง ต้องตีความเพิ่มเติม เปรียบเปรยพฤติกรรมของคนที่ชอบขัดขวางการดำเนินกิจการของผู้อื่น ไม่ใช่คำสอนโดยตรงเหมือนสุภาษิต และไม่ใช่แค่คำหรือวลีสั้นๆ ที่มีความหมายเฉพาะเหมือนสำนวนไทย
ที่มาและแนวคิดเบื้องหลัง
คำพังเพยนี้มาจากธรรมชาติของจระเข้ที่มักนอนขวางลำคลองหรือทางน้ำ ทำให้ผู้คนหรือเรือที่ต้องสัญจรไปมาไม่กล้าผ่าน เพราะกลัวอันตราย เปรียบเทียบถึงคนที่มีอำนาจหรือมีอิทธิพลที่ชอบใช้ตำแหน่งหน้าที่ อำนาจ หรืออิทธิพลของตน ขัดขวางหรือกีดกันไม่ให้ผู้อื่นทำกิจการงานได้อย่างราบรื่น หรือเรียกร้องผลประโยชน์จากการอนุญาตให้ผ่าน
ตัวอย่างการใช้สำนวน "จระเข้ขวางคลอง" ในประโยค
- โครงการพัฒนาหมู่บ้านนี้ล่าช้าเพราะมีคนเป็นจระเข้ขวางคลอง คอยเรียกรับผลประโยชน์อยู่เรื่อย
- การดำเนินธุรกิจในพื้นที่นี้ยาก เพราะมีกลุ่มอิทธิพลที่คอยเป็นจระเข้ขวางคลอง คุณต้องจ่ายค่าคุ้มครองก่อนถึงจะทำงานได้
สรุปและทบทวนเรื่อง สำนวน สุภาษิต และคำพังเพย
สุภาษิต และคำพังเพย จัดเป็น "สำนวน" ด้วยกันทั้งคู่ เพราะมีความหมายในเชิงเปรียบเทียบ และเป็นถ้อยคำที่ใช้สืบเนื่องกันมานาน
สุภาษิต เป็นถ้อยคำที่มักใช้คำสั้น ๆ กะทัดรัดแต่มีความหมายลึกซึ้ง มีสัมผัสคล้องจอง ส่วนใหญ่สุภาษิตที่ใช้ในสังคมไทยมักมีที่มาจากคำสอนทางพุทธศาสนา
คำพังเพย เป็นถ้อยคำที่ให้ข้อคิด โดยกล่าวถึงพฤติกรรมหรือธรรมชาติรอบตัว ส่วนมากมักเป็นถ้อยคำที่เป็นข้อสรุปการกระทำหรือพฤติกรรมทั่วไป อาจมีที่มาจากนิทาน ตำนาน วรรณคดี
ประเภทสำนวน
"จระเข้ขวางคลอง" จัดว่าเป็น คำพังเพย เพราะว่า เป็นข้อความเปรียบเทียบแฝงความหมายโดยใช้ภาพของจระเข้ที่ขวางทางน้ำในคลอง เพื่อเปรียบกับพฤติกรรมของคน ต้องตีความเพิ่มเติมจากถ้อยคำ ไม่ใช่คำสอนโดยตรงเหมือนสุภาษิต
ที่มาและแนวคิดเบื้องหลัง
สำนวนนี้มีที่มาจากลักษณะของจระเข้ที่นอนขวางทางน้ำในคลอง ทำให้ผู้คนไม่สามารถสัญจรไปมาได้สะดวก เปรียบเปรยถึงคนที่คอยขัดขวาง กีดกัน หรือเป็นอุปสรรคต่อการทำงานหรือการดำเนินกิจการของผู้อื่น โดยเฉพาะผู้ที่มีอำนาจหรืออิทธิพล ที่ใช้อำนาจของตนในทางที่ผิดเพื่อขัดขวางหรือเรียกร้องผลประโยชน์
ตัวอย่างการใช้สำนวน "จระเข้ขวางคลอง" ในประโยค
- บริษัทนี้จะเจริญก้าวหน้าได้ยาก เพราะมีผู้จัดการใหญ่เป็นจระเข้ขวางคลอง คอยขัดขวางความคิดใหม่ๆ ของพนักงาน
- โครงการพัฒนาชุมชนนี้ดำเนินไปช้ามากเพราะมีนักการเมืองท้องถิ่นบางคนทำตัวเป็นจระเข้ขวางคลอง หวังเรียกรับผลประโยชน์
สรุปและทบทวนเรื่อง สำนวน สุภาษิต และคำพังเพย
สุภาษิต และคำพังเพย จัดเป็น "สำนวน" ด้วยกันทั้งคู่ เพราะมีความหมายในเชิงเปรียบเทียบ และเป็นถ้อยคำที่ใช้สืบเนื่องกันมานาน
สุภาษิต เป็นถ้อยคำที่มักใช้คำสั้น ๆ กะทัดรัดแต่มีความหมายลึกซึ้ง มีสัมผัสคล้องจอง ส่วนใหญ่สุภาษิตที่ใช้ในสังคมไทยมักมีที่มาจากคำสอนทางพุทธศาสนา
คำพังเพย เป็นถ้อยคำที่ให้ข้อคิด โดยกล่าวถึงพฤติกรรมหรือธรรมชาติรอบตัว ส่วนมากมักเป็นถ้อยคำที่เป็นข้อสรุปการกระทำหรือพฤติกรรมทั่วไป อาจมีที่มาจากนิทาน ตำนาน วรรณคดี
